Eigenschappen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Farmacokinetiek bij kinderen

De farmacokinetiek en steady-state concentraties van upadacitinib zijn vergelijkbaar bij volwassenen en adolescenten van 12 tot 17 jaar met atopische dermatitis [SmPC Rinvoq].

 

 

Label dosisadvies Kinderformularium

≥ 12 jaar: On-label

Toon SmPC tekst Toon SmPC tekst

Beschikbare toedieningsvormen/sterktes

Overige info toediening/beschikbaarheid

Informatie over geneesmiddeltekorten

Doseringen

Atopische dermatitis
Oraal 12 jaar tot 18 jaar en ≥ 30 kg [1] 15 mg/dag in 1 dosis Behandelduur: Overweeg de behandeling te staken als na 12 weken geen klinisch voordeel is.

Nierfunctiestoornissen bij kinderen > 3 maanden

Er zijn geen gegevens bekend over doseeraanpassing bij nierfunctiestoornissen.

Bijwerkingen bij kinderen

Het veiligheidsprofiel van upadacitinib bij een dosis van 15 mg/dag bij adolescenten was vergelijkbaar met dat bij volwassenen, alhoewel neutropenie en herpes zoster bij hogere doseringen  vaker voorkomen.

Bijwerkingen algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Zeer vaak (> 10%): bovensteluchtweginfectie. Acne.

Vaak (1-10%): bronchitis, herpes zoster, (orale) herpes simplex, folliculitis, influenza, urineweginfectie, pneumonie. Niet-melanome huidkanker. Neutropenie, anemie, lymfopenie. Hypercholesterolemie, hyperlipidemie. Hoesten. Misselijkheid, buikpijn. Huiduitslag, urticaria. Koorts, vermoeidheid, perifeer oedeem. Hoofdpijn, duizeligheid. Vertigo. Verhoogde waarden creatinekinase in bloed, verhoging ALAT en ASAT. Gewichtstoename.

Soms (0,1-1%): ernstige overgevoeligheidsreacties (waaronder anafylaxie, angio-oedeem). Pneumonie, orale candidiase, diverticulitis, sepsis. Hypertriglyceridemie. Gastro-intestinale perforatie.

Meld bijwerkingen bij kinderen altijd bij Lareb

• Bij kinderen worden veel geneesmiddelen off-label gebruikt. Alle ervaringen zijn belangrijk om te melden om zo meer kennis te verzamelen en te delen
• Ook wanneer u niet zeker weet of de bijwerking echt door het geneesmiddel komt

Meld hier

Contra-indicatie algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

• actieve tuberculose of actieve ernstige infectie;
• ernstige leverfunctiestoornis.

Waarschuwingen en voorzorgen algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Let op! Alleen starten wanneer er geen geschikte behandelingsalternatieven beschikbaar zijn voor:

• patiënten ≥ 65 jaar; het risico op MACE, maligniteiten, ernstige infecties en overlijden ongeacht de oorzaak, is verhoogd, ook bij gebruik van andere JAK-remmers;
• patiënten met een (voorgeschiedenis van) atherosclerotische cardiovasculaire aandoening of andere cardiovasculaire risicofactoren (zoals patiënten die roken of eerder langdurig hebben gerookt);
• patiënten met risicofactoren voor maligniteiten (bv. bij een aanwezige maligniteit of een maligniteit in de voorgeschiedenis).

Controleer hematologische parameters. Behandeling niet beginnen of tijdelijk onderbreken bij patiënten met een absolute lymfocytentelling (ALC) < 0,5 × 109 cellen/l, een absolute neutrofielentelling (ANC) < 1 × 109 cellen/l of een hemoglobinewaarde (Hb) < 5 mmol/l. Behandeling starten of hervatten wanneer hoeveelheid boven deze waarde terugkeren. Controleer bij aanvang van de behandeling en daarna niet later dan 12 weken. Evalueer vervolgens tijdens de controle van de patiënt.

Bij actieve infecties niet starten. Weeg de risico's en voordelen af bij patiënten met meer kans op infecties, bv. op basis van voorgeschiedenis, blootstelling aan TBC, reisverleden (gebieden met endemische TBC of mycosen). Monitor op tekenen van infectie tijdens en na de behandeling; onderbreek de behandeling als een opportunistische of een ernstige infectie optreedt.

Test op TBC vooraf en tijdens de behandeling.

Virale reactivering is gemeld, inclusief gevallen van het herpesvirus (bv. herpes zoster). Controleer vóór start en gedurende behandeling op virale hepatitis. Het risico op herpes zoster lijkt hoger te zijn bij Japanse patiënten.

Controleer bij starten de levertransaminasen en daarna tijdens de routinecontrole. Onderbreek behandeling bij toename ALAT en ASAT en vermoeden van door upadacitinib geïnduceerd leverletsel tot deze diagnose is uitgesloten.

Voorvallen van MACE zijn gemeld (major adverse cardiac event). Bij patiënten ≥ 50 jaar met RA met ten minste één extra cardiovasculaire risicofactor werd een hoger percentage van MACE, gedefinieerd als cardiovasculair overlijden, niet-fataal myocardinfarct (MI) en niet-fatale beroerte, waargenomen bij tofacitinib vergeleken met TNF-remmers. Upadacitinib alleen gebruiken bij patiënten ≥ 65 jaar, bij patiënten die al lang roken of langdurig gerookt hebben en patiënten met een geschiedenis van een atherosclerotische cardiovasculaire ziekte of andere cardiovasculaire risicofactoren, als er geen geschikte behandelingsalternatieven beschikbaar zijn.

Voorvallen van diepveneuze trombose (DVT) en longembolie (LE) zijn gemeld. Bij patiënten ≥ 50 jaar met RA en ten minste één extra cardiovasculaire risicofactor, is een hoger percentage van VTE, waaronder DVT en LE, waargenomen met tofacitinib (een andere JAK-remmer) vergeleken met TNF-remmers. Gebruik upadacitinib alleen als er geen alternatief beschikbaar is. Risicofactoren voor VTE anders dan cardiovasculair of maligniteiten, zijn hoge leeftijd, obesitas, een voorgeschiedenis van DVT/LE, het ondergaan van een operatie en bij langdurige immobiliteit. Monitor op risicofactoren en evalueer op verandering in het risico op VTE. Staak de behandeling bij vermoeden van DVT/LE.

Het risico op maligniteiten waaronder lymfoom is verhoogd bij gebruik van immunomodulerende middelen, waaronder JAK-remmers. Het aantal maligniteiten, met name longkanker, lymfoom en niet-melanoom huidkanker (NMSC) nam toe in onderzoek met tofacitinib. Onderzoek periodiek de huid, vooral bij risicofactoren voor huidkanker.

Diverticulitis en gastro-intestinale perforaties zijn gemeld. Wees voorzichtig bij mogelijk risico op een gastro-intestinale perforatie (bv. divertikelziekte, voorgeschiedenis van diverticulitis, of bij gebruik van NSAID's, corticosteroïden en opioïden). Het risico op het ontwikkelen van een darmperforatie is verhoogd bij een actieve ziekte van Crohn. Laat patiënten met (nieuwe) buikklachten direct contact opnemen.

Gebruik geen levende, verzwakte vaccins tijdens of onmiddellijk vóór de behandeling wegens het ontbreken van gegevens over de respons op vaccinatie met levende of geïnactiveerde vaccins bij patiënten die upadacitinib krijgen. Zorg vóór start behandeling voor voldoende vaccinaties inclusief een profylactische vaccinatie tegen herpes zoster.

Controleer lipidenparameters 12 weken na aanvang en daarna volgens protocol. Behandeling met upadacitinib is in verband gebracht met een toename in lipidenparameters.

Bij optreden van hypoglykemie, eventueel de dosis van antidiabetica aanpassen. Hypoglykemie is gemeld na aanvang van het gebruik van JAK-remmers bij patiënten die een behandeling voor diabetes krijgen.

Medicijnresten kunnen in de ontlasting of stoma-output komen, meestal bij anatomische (bv. ileostomie, colostomie, darmresectie) of functionele gastro-intestinale aandoeningen met verkorte gastro-intestinale passagetijden. Instrueer patiënt om contact op te nemen als herhaaldelijk medicijnresten worden gezien. Overweeg een alternatieve behandeling bij onvoldoende therapeutische respons.

Reuscelarteriitis: monotherapie met upadacitinib niet toepassen voor de behandeling van acute recidieven van reuscelarteriitis; de werkzaamheid is niet vastgesteld. Geef corticosteroïden volgens medisch oordeel en praktijkrichtlijnen.

Interacties Bron: KNMP/Informatorium Medicamentorum

Upadacitinib is substraat voor CYP3A4; het induceert CYP3A4 zwak, het remt CYP2D6 zwak.

Relevant:
Afname upadacitinib: de concentratie daalt door krachtige CYP3A4-inductoren.

Toename upadacitinib: de concentratie stijgt door krachtige CYP3A4-remmers; bij combinatie moet verlaging van de dosering worden overwogen.

Upadacitinib heeft een interactie met vaccins, zie inleidende tekst Immunomodulantia. De NVDV-Richtlijn Constitutioneel eczeem adviseert om levende of verzwakte vaccins ten minste 4 weken voorafgaand aan upadacitinib toe te dienen. Als vaccinatie tijdens de behandeling met upadacitinib nodig is, dan de behandeling met ten minste 1 week onderbreken en deze ten minste 4 weken later hervatten.

Niet relevant:
Upadactinib verlaagt de concentratie van: midazolam, atorvastatine en rosuvastatine.

Niet beoordeeld:
Upadactinib (45 mg 1x per dag) verhoogt de AUC en Cmax van dextromethorfan ong. 1.3-voudig;

Grapefruitsap kan de biologische beschikbaarheid verhogen door remming van CYP3A4. De fabrikant ontraadt inname met grapefruit(sap).

Immunomodulantia algemeen:

Relevant:
Levende vaccins: 
Bij immunomodulantia met immunosuppressieve werking* kan vaccinatie met levende micro-organismen een gegeneraliseerde infectie veroorzaken. De NVR-richtlijn Biologicals ontraadt vaccinatie met levende micro-organismen tijdens gebruik van deze middelen. 

Bij sommige middelen adviseert de fabrikant het middel een bepaalde termijn voorafgaand aan de vaccinatie met levende micro-organismen te staken, en na een bepaalde termijn te hervatten. Ook ontraadt de fabrikant van sommige middelen vaccinatie met levende micro-organismen bij neonaten, zoals het BCG- en Rotavirus-vaccin. Voor meer informatie wordt verwezen naar de stofteksten van de individuele stoffen.

Niet-levende vaccins: 
Tijdens gebruik van middelen met immunosuppressieve werking* kunnen vaccinaties met gedode verwekker of afgeleid antigeen minder effectief zijn door een verminderde immuunrespons. In sommige gevallen kan het vaccin herhaald worden of kan een titerbepaling worden gedaan. Zie ook de LCI-richtlijn Vaccinatie bij chronisch inflammatoire aandoeningen.

Immunocyanine: 
De werking van immunocyanine kan worden verminderd door middelen met een immunosuppressieve werking*.

*De volgende immunomodulantia hebben een immunosuppressieve werking: 

• Calcineurineremmers: voclosporine.
• Immunomodulantia bij transplantatie: azathioprine, basiliximab, belatacept, ciclosporine, everolimus, imlifidase, mycofenolzuur, sirolimus, tacrolimus en thymocytenimmunoglobuline. 
• Immunomodulantia tegen lymfocyten: abatacept, alemtuzumab, belimumab, inebilizumab, leflunomide, lymfocytenimmunoglobuline, natalizumab, ocrelizumab, ofatumumab, teriflunomide en ublituximab. 
• Interleukineremmers: anakinra, bimekizumab, brodalumab, canakinumab, guselkumab, ixekizumab, lebrikizumab, mirikizumab, risankizumab, sarilumab, satralizumab, secukinumab, spesolimab, tildrakizumab, tocilizumab, tralokinumab en ustekinumab. 
• JAK-remmers: abrocitinib, baricitinib, deucravacitinib, filgotinib, ritlecitinib, tofacitinib en upadacitinib. 
• Sfingosine-1-fosfaat-receptormodulatoren: etrasimod, fingolimod, ozanimod, ponesimod en siponimod. 
• TNF-alfa-antagonisten: adalimumab, certolizumab pegol, etanercept, golimumab en infliximab. 
• Overige Immunomodulantia: anifrolumab, apremilast, avacopan, diroximelfumaraat, eculizumab, efgartigimod alfa, iptacopan, pegcetacoplan, pirfenidon, ravulizumab, rozanolixizumab, sutimlimab, temsirolimus en zilucoplan.  

Geen interactie:
In de literatuur is onvoldoende onderbouwing voor interactie met allergenen.

• ONCOLYTICA EN IMMUNOMODULANTIA
• IMMUNOSUPPRESSIVA

IMMUNOSUPPRESSIVA

Deze pagina geeft een overzicht van geneesmiddelen uit dezelfde ATC groep. Let op: Dit betekent niet per definitie dat deze middelen onderling uitwisselbaar zijn.

SELECTIEVE IMMUNOSUPPRESSIVA
	Abatacept Orencia	L04AA24
	Apremilast Otezla	L04AA32
	Leflunomide Arava	L04AA13
	Mycofenolaatmofetil Cellcept, Myfenax	L04AA06
	Thymocyten immunoglobuline ATG	L04AA04

OVERIGE IMMUNOSUPPRESSIVA
	Azathioprine Imuran, Jayempi	L04AX01
	Methotrexaat Emthexate, Metoject, Injexate	L04AX03

TUMORNECROSEFACTOR-ALFA-ANTAGONISTEN
	Adalimumab Humira, Amgevita, Hyrimoz, Idacio, Imraldi, Yuflyma	L04AB04
	Etanercept Enbrel	L04AB01
	Golimumab Simponi	L04AB06
	Infliximab Remicade, Inflectra, Flixabi, Remsima, Zessly	L04AB02

INTERLEUKINEREMMERS
	Anakinra Kineret	L04AC03
	Basiliximab Simulect	L04AC02
	Canakinumab Ilaris	L04AC08
	Ixekizumab Taltz	L04AC13
	Satralizumab Enspryng	L04AC19
	Secukinumab Cosentyx	L04AC10
	Spesolimab Spevigo	L04AC22
	Tocilizumab RoActemra, Tyenne, Avtozma	L04AC07
	Ustekinumab Stelara	L04AC05

CALCINEURINEREMMERS
	Ciclosporine Neoral, Sandimmune	L04AD01
	Tacrolimus Prograft, Modigraf, Adport, Tacni, Advagraf, , Envarsus, Conferoport, Dailiport, Tacforius	L04AD02

FINGOLIMOD
	Fingolimod Gilenya	L04AE01

TOFACITINIB
	Tofacitinib Xeljanz	L04AF01

BARICITINIB
	Baricitinib Olumiant	L04AF02

RITLECITINIB
	Ritlecitinib Litfulo	L04AF08

BELIMUMAB
	Belimumab Benlysta	L04AG04

SIROLIMUS
	Sirolimus Rapamune	L04AH01

EVEROLIMUS
	Everolimus Afinitor, Certican	L04AH02

ECULIZUMAB
	Eculizumab Soliris, Epysqli	L04AJ01

RAVULIZUMAB
	Ravulizumab Ultomiris	L04AJ02

TERIFLUNOMIDE
	Teriflunomide Aubagio	L04AK02

Referenties

1. Abb Vie Deutschland GmbH & Co. KG, SmPC Rinvoq (EU/1/19/1404/009) Rev 20; 24-07-2024, www.ema.europa.eu
2. Informatorium Medicamentorum, Interacties, Geraadpleegd 24-10-2025
3. Zorginstituut Nederland, Farmacotherapeutisch Kompas (Eigenschappen, Contra-Indicaties, Bijwerkingen, Waarschuwingen en Voorzorgen), Geraadpleegd 24-10-2025

Wijzigingen

• 27 augustus 2024 16:02: PK data en bijwerkingen toegevoegd obv SmPC
• 28 oktober 2021 09:12: NIEUWE MONOGRAFIE

Therapeutic Drug Monitoring

Overdosering