Abatacept is een humaan fusie-eiwit geproduceerd met recombinant-DNA-techniek. Voor activatie van T-lymfocyten zijn twee signalen van antigeenpresenterende cellen nodig: herkenning van een specifiek antigeen door een T-cel receptor en een co-stimulatiesignaal. Een belangrijke co-stimulatie is de binding van CD80- en CD86-moleculen op het oppervlak van antigeenpresenterende cellen aan de CD28-receptor op de T-lymfocyt. Abatacept remt deze co-stimulatie door selectieve binding aan CD80- en CD86. Door verminderde activatie van T-lymfocyten wordt de antigeenspecifieke immuunrespons van deze cellen geremd.
De volgende kinetische parameters zijn gevonden na toediening van 10 mg/kg abatacept (kinderen 6-17 jaar, gem. 40 kg):
Cl: 0,4 ml/h/kg,
Vd: 0,12 l/kg,
t½: 11,4 dagen.
Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.
JIA:
<6 jaar: off label,
≥6 jaar: on-label
Therapieresistente FSGS: Off-label
Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.
Poeder voor concentraat voor oplossing voor infusie: 250 mg
Opl voor inj in voorgevulde spuit ---> 50 mg, 87,5 mg, 125 mg
Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.
| Juveniele Idiopathische Arthritis (JIA) |
|---|
|
| Therapieresistente Focale Segmentale GlomeruloSclerose (FSGS) |
|---|
|
Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.
GFR ≥10 ml/min/1.73m2: aanpassing van de dosering is niet nodig.
GFR <10 ml/min/1.73m2: een algemeen advies kan niet worden gegeven.
Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.
Vaak: infectie van de bovenste luchtwegen (waaronder sinusitis, nasofaryngitis en rhinitis), otitis (media en externa), hematurie, pyrexie.
Zeer vaak (> 10%): bovensteluchtweginfecties (waaronder tracheïtis, nasofaryngitis en sinusitis).
Vaak (1-10%): infecties van de lagere luchtwegen (inclusief bronchitis), pneumonie, influenza en bij COPD tevens COPD-exacerbaties. Urineweginfecties, herpes infecties (waaronder herpes simplex, orale herpes en herpes zoster), hoest, buikpijn, diarree, misselijkheid, braken, mondulcera, stomatitis aphthosa, dyspepsie, huiduitslag (inclusief dermatitis), hypertensie, vermoeidheid, asthenie, hoofdpijn, gestoorde leverfunctie.
Soms (0,1-1%): gastritis, rinitis, oorinfectie, tandinfectie, sepsis, skeletspierstelselinfecties, huidabces, verminderde gezichtsscherpte, conjunctivitis, droge ogen, droge huid, erytheem, overmatig zweten, urticaria, alopecia, jeuk, acne, overgevoeligheidsreacties, artralgie, pijn in de extremiteiten, meer kans op bloeduitstortingen, psoriasis, onychomycose, depressie, angst, slaapstoornis (inclusief slapeloosheid), amenorroe, menorragie, exacerbatie van astma of COPD, bronchospasmen, piepen, dyspneu, keelbeklemming, hypotensie, opvliegers, blozen, tachycardie, bradycardie, duizeligheid, palpitaties, vasculitis, migraine, paresthesieën, pyelonefritis, gewichtstoename, trombocytopenie, leukopenie, huidpapilloom, basaalcelcarcinoom.
Zelden (0,01-0,1%): bacteriëmie, bekkenontsteking, tuberculose, maag-darminfectie, lymfoom, maligne longneoplasie, plaveiselcelcarcinoom.
Gemeld zijn beklemd gevoel in de keel en dyspneu na subcutane injectie.
Meld bijwerkingen bij kinderen altijd bij Lareb
Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.
Ernstige en onbeheersbare infecties zoals sepsis en opportunistische infecties. De behandeling niet beginnen bij actieve infecties met inbegrip van chronische of lokale infecties.
(Reacivatie van) Infecties: wees door de verminderde afweer voorzichtig bij ouderen, bij een voorgeschiedenis van recidiverende infecties of bij onderliggende ziekten die een predispositie kunnen vormen voor infecties. Bij ouderen (> 65 j.) komen ernstige infecties vaker voor. Bij COPD zijn met abatacept ernstige bijwerkingen gezien, waaronder COPD-exacerbaties. Voorafgaand aan behandeling controleren op latente tuberculose en virale hepatitis. Bij overzetten van een TNF-α-blokker op abatacept controleren op tekenen van infecties. Bij optreden van een ernstige infectie de behandeling staken.
De afweer tegen maligniteiten kan mogelijk wordt aangetast. De mogelijke rol van abatacept op de ontwikkeling van maligniteiten is onbekend. Patiënten – in het bijzonder bij risicofactoren voor huidkanker – regelmatig controleren op aanwezigheid van niet-melanotische huidkanker.
Controleer op tekenen van progressieve multifocale leuko-encefalopathie (PML) zoals ontwikkeling of verergering van neurologische, cognitieve of gedragsmatige afwijkingen. Gevallen van PML zijn gemeld, meestal in combinatie met andere immunosuppressieve medicatie. Bij vermoeden van PML de behandeling onderbreken en passende diagnostiek verrichten. Als de diagnose PML wordt bevestigd de behandeling definitief staken.
Bij ernstige allergische of anafylactische reacties de behandeling permanent staken.
Bij het uitvoeren van werkzaamheden rekening houden met verminderde gezichtsscherpte en duizeligheid.
Een test voor bloedglucose die glucosedehydrogenase pyrroloquinolinequinone (GDH-PQQ) bevat, niet gebruiken.
Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.
Relevant:
Bij combinatie met de TNF-α-antagonist etanercept is een hogere incidentie van ernstige infecties waargenomen dan bij behandeling met etanercept alleen. De combinatie met een TNF-α-antagonist wordt ontraden.
Abatacept heeft een interactie met vaccins, zie inleidende tekst Immunomodulantia. De fabrikant ontraadt vaccinatie met levende micro-organismen tijdens of binnen 3 maanden na staken van abatacept. Verder wordt vaccinatie met levende micro-organismen ontraden bij neonaten tot ten minste 14 weken na de laatste toediening van abatacept aan de moeder tijdens de zwangerschap. Lareb raadt vaccinatie van het kind met levend verzwakte vaccins in het eerste levensjaar af.
Niet beoordeeld:
De veiligheid en effectiviteit van combinatie met anakinra of rituximab staat niet vast.
Vaccinaties met gedode verwekker of afgeleid antigeen zijn tijdens immunosuppressieve therapie mogelijk minder effectief door een verminderde immuunrespons. Ong. 50% van de patiënten ontwikkelden voldoende antistoftiters na toediening van pneumokokkenvaccin, en ong. 60% na toediening van influenzavaccin.
Immunomodulantia algemeen:
Relevant:
Levende vaccins:
Bij immunomodulantia met immunosuppressieve werking* kan vaccinatie met levende micro-organismen een gegeneraliseerde infectie veroorzaken. De NVR-richtlijn Biologicals ontraadt vaccinatie met levende micro-organismen tijdens gebruik van deze middelen.
Bij sommige middelen adviseert de fabrikant het middel een bepaalde termijn voorafgaand aan de vaccinatie met levende micro-organismen te staken, en na een bepaalde termijn te hervatten. Ook ontraadt de fabrikant van sommige middelen vaccinatie met levende micro-organismen bij neonaten, zoals het BCG- en Rotavirus-vaccin. Voor meer informatie wordt verwezen naar de stofteksten van de individuele stoffen.
Niet-levende vaccins:
Tijdens gebruik van middelen met immunosuppressieve werking* kunnen vaccinaties met gedode verwekker of afgeleid antigeen minder effectief zijn door een verminderde immuunrespons. In sommige gevallen kan het vaccin herhaald worden of kan een titerbepaling worden gedaan. Zie ook de LCI-richtlijn Vaccinatie bij chronisch inflammatoire aandoeningen.
Immunocyanine:
De werking van immunocyanine kan worden verminderd door middelen met een immunosuppressieve werking*.
*De volgende immunomodulantia hebben een immunosuppressieve werking:
Geen interactie:
In de literatuur is onvoldoende onderbouwing voor interactie met allergenen.
Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.
| SELECTIEVE IMMUNOSUPPRESSIVA | ||
|---|---|---|
|
Otezla
|
L04AA32 | |
|
Arava
|
L04AA13 | |
|
Cellcept, Myfenax
|
L04AA06 | |
| L04AA04 | ||
|
Rinvoq
|
L04AA44 | |
| OVERIGE IMMUNOSUPPRESSIVA | ||
|---|---|---|
|
Imuran, Jayempi
|
L04AX01 | |
|
Emthexate, Metoject, Injexate
|
L04AX03 | |
| TUMORNECROSEFACTOR-ALFA-ANTAGONISTEN | ||
|---|---|---|
|
Humira, Amgevita, Hyrimoz, Idacio, Imraldi, Yuflyma
|
L04AB04 | |
|
Enbrel
|
L04AB01 | |
|
Simponi
|
L04AB06 | |
|
Remicade, Inflectra, Flixabi, Remsima, Zessly
|
L04AB02 | |
| INTERLEUKINEREMMERS | ||
|---|---|---|
|
Kineret
|
L04AC03 | |
|
Simulect
|
L04AC02 | |
|
Ilaris
|
L04AC08 | |
|
Taltz
|
L04AC13 | |
|
Enspryng
|
L04AC19 | |
|
Cosentyx
|
L04AC10 | |
|
Spevigo
|
L04AC22 | |
|
RoActemra, Tyenne, Avtozma
|
L04AC07 | |
|
Stelara
|
L04AC05 | |
| CALCINEURINEREMMERS | ||
|---|---|---|
|
Neoral, Sandimmune
|
L04AD01 | |
|
Prograft, Modigraf, Adport, Tacni, Advagraf, , Envarsus, Conferoport, Dailiport, Tacforius
|
L04AD02 | |
| FINGOLIMOD | ||
|---|---|---|
|
Gilenya
|
L04AE01 | |
| TOFACITINIB | ||
|---|---|---|
|
Xeljanz
|
L04AF01 | |
| BARICITINIB | ||
|---|---|---|
|
Olumiant
|
L04AF02 | |
| RITLECITINIB | ||
|---|---|---|
|
Litfulo
|
L04AF08 | |
| BELIMUMAB | ||
|---|---|---|
|
Benlysta
|
L04AG04 | |
| SIROLIMUS | ||
|---|---|---|
|
Rapamune
|
L04AH01 | |
| EVEROLIMUS | ||
|---|---|---|
|
Afinitor, Certican
|
L04AH02 | |
| ECULIZUMAB | ||
|---|---|---|
|
Soliris, Epysqli
|
L04AJ01 | |
| RAVULIZUMAB | ||
|---|---|---|
|
Ultomiris
|
L04AJ02 | |
| TERIFLUNOMIDE | ||
|---|---|---|
|
Aubagio
|
L04AK02 | |
Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.
Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.