Doseringen
Nierfunctiestoornissen

Produkten, hulpstoffen, toediening en tekorten
Bijwerkingen
Contraindicaties
Waarschuwingen en voorzorgen

Interacties

Voor ouders op Apotheek.nl
Eigenschappen (PD/PK)

Registratiestatus
Middelen uit dezelfde ATC groep
Referenties
Versiebeheer

Melatonine

Stofnaam
Melatonine
Merknaam
Circadin, Slenyto
ATC code
N05CH01

Eigenschappen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Endogeen hormoon geproduceerd door de pijnappelklier en qua structuur verwant aan serotonine. Van de werking op de melatoninereceptoren MT1, MT2 en MT3 wordt aangenomen dat het bijdraagt aan de slaapinducerende eigenschappen ervan, omdat deze receptoren (voornamelijk MT1 en MT2) een rol spelen bij de regulering van het dag-/nachtritme en de slaap. Fysiologisch neemt de melatoninesecretie toe na het invallen van de duisternis, met een piek tussen 2 en 4 uur ’s nachts en dit neemt gedurende de tweede helft van de nacht weer af.

Farmacokinetiek bij kinderen

De volgende kinetische parameters werden gevonden bij kinderen 3-8 jaar (n=9) bij een dosering van 1-3 mg (Goldman 2014):

Cmax (pg/ml) 2,5 – 11,6
Tmax (uur) 0,6 – 0,7
t1/2 (uur) 1,0-1,3
Cl (ml/uur/kg) 12,6-14,2
Vd (ml/kg) 17,0-28,8

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

Label dosisadvies Kinderformularium

< 2 jaar: Off-label

Toon SmPC tekst Toon SmPC tekst

SmPC tekst

Behandeling van slapeloosheid bij kinderen 2 tot 18 jaar met autismespectrumstoornis en/of Smith-Magenis-syndroom, wanneer slaaphygiënische maatregelen onvoldoende zijn gebleken: start 2 mg 0,5-1 uur voor het slapengaan (met of na voedsel). Bij onvoldoende respons verhogen tot 5 mg met een max. van 10 mg.

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

Beschikbare toedieningsvormen/sterktes

Tablet met gereguleerde afgifte 2 mg (Circadin), 10 mg (doorgeleverde bereiding)
Tablet 0,5 mg, 1 mg, 3 mg, 4 mg, 5 mg (doorgeleverde bereidingen)
Tablet sublinguaal 1 mg (doorgeleverde bereiding)
Capsule 3 mg, 5 mg, 25 mg (doorgeleverde bereidingen)
Drank 1 mg/ml (doorgeleverde bereiding)
Diverse andere toedieningsvormen en sterktes waaronder 0,1 mg (drogist)

Overige info toediening/beschikbaarheid

Informatie over geneesmiddeltekorten

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

Doseringen

Slaapstoornissen
  • Oraal
    • 1 maand tot 18 jaar
      [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] [10]
      • Startdosering: 0,1 - 0,5 mg/dag in 1 dosis
      • Onderhoudsdosering: Op geleide effect de startdosering verhogen tot max  5 mg/dag in 1 dosis
      • Advies inname/toediening:

        0,5-1 uur voor het slapengaan. Het kan nodig zijn om het tot 3-4 uur voor het slapengaan in te nemen.

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

Nierfunctiestoornissen bij kinderen > 3 maanden

GFR ≥10 ml/min/1.73m2: aanpassing van de dosering is niet nodig.

GFR <10 ml/min/1.73m2: een algemeen advies kan niet worden gegeven.

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

Bijwerkingen bij kinderen

Enuresis, diarree en hypothermie [Bruni 2015].

Bijwerkingen algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Soms (0,1-1%): irritatie, nervositeit, rusteloosheid, angst, slapeloosheid, abnormale dromen, nachtmerries. Duizeligheid, hoofdpijn, migraine, overmatige slaperigheid, lethargie, psychomotorische hyperactiviteit. Droge mond, mond-ulcera, dyspepsie, misselijkheid, (boven)buikpijn. Hypertensie. Dermatitis, huiduitslag, jeuk, droge huid, nachtzweten. Pijn in de ledematen, borstkaspijn. Menopauzale symptomen, nachtzweten, asthenie, gewichtstoename. Glucosurie, proteïnurie, hyperbilirubinemie,

Zelden (0,01-0,1%): vroeg in de ochtend ontwaken, slechte slaapkwaliteit, agressie, agitatie, stresssymptomen, stemmingswijzigingen, huilen, desoriëntatie, verhoogd libido, depressie. Draaierigheid, positieduizeligheid, syncope, geheugenstoornis, aandachtsstoornis, rustelozebenen-syndroom, paresthesie. Visusstoornissen, verhoogde traanvochtproductie. Blaarvorming mondslijmvlies, tongulceratie, halitose, hypersecretie speekselklieren, braken, gastro-oesofageale refluxziekte, maagontsteking, maag-darmklachten, abnormale darmgeluiden, winderigheid. Hartkloppingen, angina pectoris. Gegeneraliseerde huiduitslag, erytheem, eczeem, psoriasis, herpes zoster, huidontsteking van de hand, nagelstoornis. Gewrichtsontsteking, spierspasmen, nachtelijke spierkrampen, nekpijn. Priapisme, prostaatontsteking. Dorst, polyurie, hematurie, nycturie. Vermoeidheid. Stijging van leverenzymwaarden, hypertriglyceridemie, hypocalciëmie, hyponatriëmie, leukopenie, trombocytopenie, afwijkende elektrolytwaarden in bloed .

Verder zijn gemeld: overgevoeligheidsreacties (incl. angio-oedeem, tong- en mondoedeem), galactorroe.

Meld bijwerkingen bij kinderen altijd bij Lareb

  • Bij kinderen worden veel geneesmiddelen off-label gebruikt. Alle ervaringen zijn belangrijk om te melden om zo meer kennis te verzamelen en te delen
  • Ook wanneer u niet zeker weet of de bijwerking echt door het geneesmiddel komt
Meld hier

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

Waarschuwingen en voorzorgen bij kinderen

Convulsies zijn gemeld bij kinderen met epilepsie met ernstige neurologische stoornissen. Er zijn geen gegevens over de lange termijn effecten bij kinderen.

Wanneer melatonine toegepast wordt voor de behandeling van een vertraagd slaapfase syndroom, is dit alleen zinvol wanneer dit wordt aangevuld met een gedragsmatige behandeling, waarin aandacht is voor slaaphygiëne, het aanwenden van een strikte bedtijden, en optimale lichtexposure in de ochtend.

Het optimale innametijdstip is afhankelijk van de eigen melatonine aanmaak. Dit kan geschat worden op basis van slaap-waakkalenders, actigrafie of DLMO bepaling.

Om het inslaapmoment te vervroegen, kan het tijdstip van inname geleidelijk vervroegd worden. Gemiddeld schuift het ritme met 30 minuten per 2-3 dagen op.

Er is geen bewijs dat langwerkende preparaten een voordeel hebben t.o.v. kortwerkende preparaten.

Bij langdurig gebruik: stop de behandeling een keer per jaar nadat een normale slaap-cyclus is bereikt (bij voorkeur in de zomer), om na te gaan of melatoninegebruik nog steeds nodig is.

Bij een aanvankelijk goed effect, maar daarna verlies van effect: wees alert op melatonine stapeling, dit kan al bij lage doseringen optreden. Het advies is dan om enkele dagen te stoppen en in een lagere dosering te herstarten of intermitterend te geven.

Melatonine als hypnoticum dient in principe zo kort mogelijk gebruikt te worden. Bij ieder bezoek aan de voorschrijvend arts dient overwogen te worden of het gebruik nog nodig is of dat een gedragsmatige behandeling het gebruik kan vervangen.

Waarschuwingen en voorzorgen algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Niet gebruiken bij een leverfunctiestoornis, vanwege verhoogde endogene melatoninewaarden overdag. Wees voorzichtig bij een nierinsufficiëntie. Niet gebruiken bij auto-immuunziekten, vanwege onvoldoende gegevens over veiligheid.

Het gebruik heeft een matige invloed op het reactie- en concentratievermogen; vele dagelijkse bezigheden (bv. autorijden) kunnen daarvan hinder ondervinden.

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

Interacties Bron: KNMP/Informatorium Medicamentorum

Melatonine is substraat voor CYP1A2.

Niet relevant: de plasmaconcentratie kan stijgen door cimetidine en fluvoxamine.

Geen interactie: in de literatuur is onvoldoende onderbouwing voor interactie met carbamazepine.

Niet beoordeeld: in combinatie met warfarine zijn zowel een verlengde protrombinetijd met bloedingen, als een verkorte protrombinetijd gemeld.

Het kan de sedatieve effecten van benzodiazepineagonisten versterken.

Alcohol vermindert de effectiviteit.

Roken versnelt het metabolisme van melatonine.

De plasmaconcentratie van melatonine kan stijgen door ciprofloxacine, methoxsaleen of oestrogenen.

De plasmaconcentratie van melatonine kan dalen door rifampicine.

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

BARBITURATEN
N05CA01
ALDEHYDEN EN DERIVATEN
N05CC01
BENZODIAZEPINEDERIVATEN

Midazolam

Dormicum, Ozalin, Senozam
N05CD08

Midazolam

Dormicum, Ozalin, Senozam
N05CD08

Nitrazepam

Mogadon
N05CD02

Temazepam

Normison
N05CD07
OVERIGE HYPNOTICA EN SEDATIVA
N05CM18

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

Referenties

  1. RAD Neurim Pharmaceuticals EEC Limited, SmPC Slenyto (EU/1/18/1318/001-004) 10-10-2018, www.geneesmiddeleninformatiebank.nl
  2. Weiss MD, et al, Sleep hygiene and melatonin treatment for children and adolescents with ADHD and initial insomnia, J Am Acad Child Adolesc Psychiatry, 2006, May;45(5), 512-9
  3. Wasdell MB, et al, A randomized, placebo-controlled trial of controlled release melatonin treatment of delayed sleep phase syndrome and impaired sleep maintenance in children with neurodevelopmental disabilities, J Pineal Res, 2008, Jan;44(1), 57-64
  4. Informatorium Medicamentorum, (Interacties), Geraadpleegd 18 jul 2019
  5. ZorgInstituut Nederland, Farmacotherapeutisch Kompas (Eigenschappen, Contra-Indicaties, Bijwerkingen, Waarschuwingen en Voorzorgen), Geraadpleegd 18 jul 2019
  6. Bruni O, et al., Current role of melatonin in pediatric neurology: clinical recommendations, Eur J Paediatr Neurol, 2015, 19, 122-33
  7. Goldman SE, et al, Melatonin in children with autism spectrum disorders: endogenous and pharmacokinetic profiles in relation to sleep, J Autism Dev Disord, 2014, Oct;44(10), 2525-35
  8. Dodge NN, et al, Melatonin for treatment of sleep disorders in children with developmental disabilities, J Child Neurol., 2001, Aug;16(8), 581-4
  9. Van der Heijden KB, et al, Effect of melatonin on sleep, behavior, and cognition in ADHD and chronic sleep-onset insomnia, J Am Acad Child Adolesc Psychiatry, 2007, Feb;46(2), 233-41
  10. Garstang J, et al, Randomized controlled trial of melatonin for children with autistic spectrum disorders and sleep problems, Child Care Health Dev, 2006, Sep;32(5), 585-9

Nog geen tweede medicijn geselecteerd.
Druk op ‘geneesmiddelen’ en vervolgens op om een geneesmiddel toe te voegen aan deze kolom.

Wijzigingen

  • 18 juli 2019 16:31: De beschikbare literatuur over de toepassing van melatonine bij kinderen is opnieuw beoordeeld. Dit heeft geleid tot aanpassing van de dosering, de toevoeging van PK gegevens, bijwerkingen en waaarschuwingen en voorzorgen bij kinderen.

Wijzigingen