Eigenschappen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Farmacokinetiek bij kinderen

T½ =
Neonaten <2000 gram:
<1 week: 6 - 11 uur
1-4 weken: 5 - 11 uur
Neonaten >2000 gram:
<1 week: 6 - 7 uur
1-4 weken: 5 - 6 uur
Kinderen: 2,2 - 3 uur
Volwassenen: 5 - 11 uur

Vd =
Neonaten: 0,38 - 0,97 l/kg (neonaten met verschillende GA’s) [Jacqz-Aigrain 2013]
3 mnd-18jr: 0,63 ± 0,36 l/kg [Le 2013]

Cl =
Neonaten: 0,038 - 0,084 l/kg/uur [Jacqz-Aigrain 2013]
3 mnd-18jr: 0,12 ± 0,04 l/kg/uur [Le 2013]

Algemene opmerkingen

Label dosisadvies Kinderformularium

Infecties
Neonaten: On-label
Kinderen: On-label

Intraventriculair: Off-label
Endocarditis profylaxe: On-label

Beschikbare toedieningsvormen/sterktes

Overige info toediening/beschikbaarheid

Informatie over geneesmiddeltekorten

Doseringen

Nierfunctiestoornissen bij kinderen > 3 maanden

Le 2014; Zhang 2016; Smit 2021; Chung 2021.

Bijwerkingen bij kinderen

Trombocytopenie, neutropenia, flebitis, huidaandoeningen, ototoxiciteit, DRESS-syndroom, nefrotoxiciteit.
Red man syndrome (RMS) komt veel voor bij kinderen (ca 14%). Risicofactoren zijn: leeftijd > 2 jaar, eerder RMS gehad, dosering vancomycine ≥ 10 mg/kg, vancomycine concentratie: ≥5 mg/ml en eerder antihistamine gebruik.
Dalspiegels tot 20 µg/ml geven geen verhoogde kans op nefrotoxiciteit vergeleken met dalspiegels tot 15 µg/ml. Risicofactoren voor het optreden van nefrotoxiciteit zijn: langere duur van de behandeling, gebruik vasopressoren, gebruik AV-ECMO.

Bijwerkingen algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Vaak (1-10%): bloeddrukdaling, 'red man syndrome' (roodheid van de huid van het hoofd en bovenlichaam, pijn en kramp in nek-, borst- en/of rugspieren, deze reactie hangt samen met de concentratie en inloopsnelheid van het vancomycine-infuus), (trombo)flebitis. Dyspneu, stridor. Exanthemen, urticaria, jeuk, mucositis. Nierinsufficiëntie: de eerste manifestatie is stijging van serumcreatinine of -ureum.

Soms (0,1-1%): voorbijgaand of permanent hogetonen-gehoorverlies (vaker voorkomend bij > 53 jaar; dan in ca. 19%).

Zelden (0,01-0,1%): overgevoeligheidsreacties, anafylaxie. (Geneesmiddelen)koorts, rillingen. Vasculitis. Oorsuizen, duizeligheid. Misselijkheid. Interstitiële nefritis, (meestal reversibele) acute nierinsufficiëntie. Trombocytopenie, neutropenie, agranulocytose, eosinofilie.

Zeer zelden (< 0,01%): hartstilstand. Pseudomembraneuze enterocolitis. Exfoliatieve dermatitis, Stevens-Johnsonsyndroom (SJS), toxische epidermale necrolyse (TEN, Lyell-syndroom), lineaire door IgA geïnduceerde bulleuze dermatitis.

Meld bijwerkingen bij kinderen altijd bij Lareb

• Bij kinderen worden veel geneesmiddelen off-label gebruikt. Alle ervaringen zijn belangrijk om te melden om zo meer kennis te verzamelen en te delen
• Ook wanneer u niet zeker weet of de bijwerking echt door het geneesmiddel komt

Waarschuwingen en voorzorgen bij kinderen

Inloopsnelheid 1-2 uur. Bij te snelle toediening kan het 'red man'syndroom optreden. Tenminste 2 x per week kreatinine bepalen. Bij vroeggeborenen/kinderen extra controle ivm immaturiteit nieren.
Gebruik van vancomycine vormt een risico voor het ontwikkelen van kolonisatie met ESBL-prod. Klebsiella in het maagdarmkanaal van neonaten.
Gelijktijdig gebruik met anesthetica bij kinderen in verband gebracht met erytheem en anafylactoïde reacties. Indien toediening van vancomycine nodig is als chirurgische profylaxe, wordt aangeraden om de anesthetica toe te dienen na afloop van de infusie met vancomycine.
Let op: kinderen met obesitas/overgewicht hebben meer kans op verhoogde spiegels.

Indien patiënten de gewenste serumconcentratie niet halen met intermitterende intraveneuze (IIV) therapie dan is het een optie om ze om te zetten naar continue intraveneuze therapie (CIV). Let op: de totale dagdosering aan vancomycine ligt bij CIV lager dan bij IIV.

Waarschuwingen en voorzorgen algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Ernstige en soms fatale overgevoeligheidsreacties zijn mogelijk; bij het optreden van hiervan de therapie met vancomycine onmiddellijk staken. Kruisovergevoeligheid met teicoplanine is gemeld, waaronder gevallen leidend tot fatale anafylactische shock. Bij symptomen van het Stevens-Johnsonsyndroom (bv. progressieve huiduitslag, vaak met blaren en/of slijmvliesreacties) de therapie met vancomycine eveneens staken en een dermatologische beoordeling verrichten.

Infusie-gerelateerde reacties: Snelle bolusinjectie (d.w.z. in enkele minuten) kan samen gaan met versterkte hypotensie (incl. shock en, zelden, hartstilstand), histamine-achtige reacties en maculopapuleuze of erythemateuze huiduitslag (het 'red man syndrome'). Daarom vancomycine langzaam infunderen in een verdunde oplossing (van 2,5 tot 5 mg/ml) met een snelheid < 10 mg/min en gedurende een periode van minstens 60 min. Het staken van de infusie leidt gewoonlijk tot een snelle beëindiging van deze reacties. De frequentie van het optreden van de infusiegerelateerde reacties (hypotensie, roodheid, erytheem, urticaria en jeuk) neemt toe bij gelijktijdige toediening van anesthetica (zie rubriek Interacties). Verminder de kans hierop door vancomycine toe te dienen middels infusie die ten minste 60 min duurt, voordat de anesthesie ingeleid wordt.

Nefrotoxiciteit: Bij aanhoudend hoge concentraties vancomycine (o.a. bij snelle infusie), bij langdurige behandeling met vancomycine en bij gebruik van andere nefrotoxische geneesmiddelen geldt extra voorzichtigheid; in het bijzonder bij een verminderde nierfunctie (waaronder anurie). Controleer daarom regelmatig de bloedspiegels van vancomycine bij de hiervoor genoemde situaties. Let extra op bij een verminderd hoorvermogen en gelijktijdige toediening van ototoxische stoffen (zie ook rubriek Interacties).

Ototoxiciteit: Vermijd de toediening van vancomycine bij eerder gehoorverlies. De incidentie van ototoxiciteit neemt toe bij verhoogde serumconcentraties (zoals bij te snelle infusie of een verminderde nierfunctie), bij langdurige behandeling met vancomycine en bij gebruik van andere ototoxische geneesmiddelen (zie rubriek Interacties). Doofheid, soms voorafgegaan door oorsuizen, kan progressief zijn ondanks het staken van de behandeling met vancomycine. De gevolgen kunnen voorbijgaand of permanent zijn. Bepaal om de kans op ototoxiciteit te verkleinen daarom periodiek de bloedspiegel van vancomycine. Periodiek testen van de gehoorfunctie wordt aanbevolen. Ouderen zijn in het bijzonder gevoelig voor de gehoorschade. Controleer bij hen tijdens en ook na de behandeling de vestibulaire en gehoorfunctie. Vermijd gelijktijdig of opeenvolgend gebruik van ototoxische stoffen.

• Samengevat: controles tijdens gebruik:
  bepaal regelmatig (2–3×/week) de bloedspiegel van vancomycine;
• controleer de nierfunctie;
• voer een urineanalyse uit;
• verricht hematologische onderzoeken bij alle patiënten die vancomycine ontvangen, en voer regelmatig de leukocytentelling uit bij langdurige therapie met vancomycine of bij gelijktijdig gebruik van andere geneesmiddelen die neutropenie of agranulocytose kunnen veroorzaken;
• controleer bij ouderen de vestibulaire en gehoorfunctie;
• voorkom volumedepletie die ontstaat bv. door het gebruik van diuretica;
• het toepassen van Therapeutic Drug Monitoring (zie rubriek Dosering), leidt tot hogere klinische effectiviteit en afname van nefrotoxiciteit, vergeleken met het niet toepassen ervan.

Interacties Bron: KNMP/Informatorium Medicamentorum

Niet relevant:
Vancomycine oraal kan de concentratie verlagen van: methotrexaat en mycofenolzuur.

Overig effect: de kinetiek van methotrexaat kan wijzigen door parenteraal toegediend vancomycine.

Niet beoordeeld:
Bij combinatie met piperacilline/tazobactam kan de nefrotoxiciteit (waaronder acute nierbeschadiging) en/of ototoxiciteit van vancomycine versterkt worden.

Glycopeptiden algemeen:

Relevant: 
Het effect van VKA's kan worden versterkt, waarschijnlijk door een verhoogde afbraak van stollingsfactoren gedurende de koortsperiode.

Geen interactie: 
In de literatuur is onvoldoende onderbouwing voor interactie met orale anticonceptiva of met TNF-α-antagonisten.

Niet beoordeeld: 
De nefrotoxiciteit en ototoxiciteit kunnen toenemen bij combinatie met of volgend op andere ototoxische en/of nefrotoxische middelen, zoals aminoglycosiden, colistine, amfotericine B, ciclosporine, cisplatine en furosemide.

• ANTIMICROBIELE MIDDELEN VOOR SYSTEMISCH GEBRUIK
• ANTIBACTERIELE MIDDELEN VOOR SYSTEMISCH GEBRUIK

OVERIGE ANTIBACTERIELE MIDDELEN

Deze pagina geeft een overzicht van geneesmiddelen uit dezelfde ATC groep. Let op: Dit betekent niet per definitie dat deze middelen onderling uitwisselbaar zijn.

Referenties

1. Hartwig NC, et al, Vademecum pediatrische antimicrobiële therapie, 2005
2. Endocarditis Profylaxe Commissie Nederlandse Hartstichting, Preventie bacteriele endocarditis, Herziening augustus 2008
3. Pfizer BV, SmPC Vancocin (RVG 105369) 28-02-2021, www.geneesmiddeleninformatiebank.nl
4. Frymoyer A et al., Prediction of vancomycin pharmacodynamics in children with invasive methicillin-resistant Staphylococcus aureus infections: a Monte Carlo simulation. , Clin Ther, 2010, Mar;32(3), 534-42
5. Vella-Brincat et al, Are gentamicin and/or vancomycin associated with ototoxicity in the neonate? A retrospective audit., Neonatology., 2011, 100(2), 186-93
6. Ofek-Shlomai N et al, Gastrointestinal colonization with ESBL-producing Klebsiella in preterm babies--is vancomycin to blame?, J Clin Microbiol Infect Dis, 2012, Apr;31(4), 567-70
7. Myers AL et al, Defining risk factors for red man syndrome in children and adults., Pediatr Infect Dis J. , 2012, May;31(5), 464-8
8. Fung L., Continuous infusion vancomycin for treatment of methicillin-resistant Staphylococcus aureus in cystic fibrosis patients., Ann Pharmacother, 2012, Oct;46(10):, e26
9. Kitcharoensakkul et al, Vancomycin-induced DRESS with evidence of T-cell activation in a 22-month-old patient. , Allergy Asthma Immunol, 2012, Oct;109(4), 280-1
10. McKamy et al, Evaluation of a pediatric continuous-infusion vancomycin therapy guideline, Am J Health Syst Pharm, 2012, Dec 1;69(23), 2066-71
11. Jacqz-Aigrain E et al. , Use of antibacterial agents in the neonate: 50 years of experience with vancomycin administration. , Semin Fetal Neonatal Med, 2013, Feb;18(1), 28-34
12. Le J et al, Improved vancomycin dosing in children using area under the curve exposure., Pediatr Infect Dis J., 2013, Apr;32(4)
13. Cies et al, Nephrotoxicity in Patients with Vancomycin Trough Concentrations of 15–20 ?g/ml in a Pediatric Intensive Care Unit, Pharmacotherapy., 2013, Apr;33(4), 392-400
14. Linder N et al. , Duration of vancomycin treatment for coagulase-negative Staphylococcus sepsis in very low birth weight infants. , J Clin Pharmacol, 2013, Jul;76(1), 58-64
15. Madigan T et al., The effect of age and weight on vancomycin serum trough concentrations in pediatric patients., Pharmacotherapy., 2013, Dec;33(12), 1264-72
16. Heble DE Jr et al , Vancomycin trough concentrations in overweight or obese pediatric patients., Pharmacotherapy, 2013, Dec;33(12), 1273-7
17. Cole TS et al , Vancomycin dosing in children: what is the question?, Arch Dis Child, 2013, Dec;98(12), 994-7
18. Taketomo, Pediatric & neonatal dosage handbook , 20th edition
19. Nederlandse Vereniging voor Neurologie , Richtlijn Bacteriele Meningitis, 2013
20. NVZA, Richtlijn TDM Vancomycine , mei 2014
21. ErasmusMC-Sophia, protocol Vancomycine , juli 2014
22. Janssen, E. et al., Towards Rational Dosing Algorithms for Vancomycin in Neonates and Infants Based on Population Pharmacokinetic Modeling, Antimicrob Agents Chemother, 2015, Dec 7;60(2), 1013-21
23. Ingrande, J, et al., Pharmacokinetics of cefazolin and vancomycin in infants undergoing open-heart surgery with cardiopulmonary bypass, Anesth Analg, 2019, 128(5), 935-943
24. Sandoz BV, SmPC vancomycine 500 mg/1000 mg IV (RVG 101505/101509) 15-01-2021, www.geneesmiddeleninformatiebank.nl
25. Le J, et al., Population-Based Pharmacokinetic Modeling of Vancomycin in Children with Renal Insufficiency., J Pharmacol Clin Toxicol. , 2014, 2(1):, 1017-26
26. Zhang H, et al., Pharmacokinetic Characteristics and Clinical Outcomes of Vancomycin in Young Children With Various Degrees of Renal Function., J Clin Pharmacol. , 2016, 56(6), 740-8
27. Smit C, et al. , Dosing Recommendations for Vancomycin in Children and Adolescents with Varying Levels of Obesity and Renal Dysfunction: a Population Pharmacokinetic Study in 1892 Children Aged 1-18 Years., Aaps j., 2021, 23(3):, 53
28. Chung E, et al., Pharmacokinetics of Vancomycin in Pediatric Patients Receiving Intermittent Hemodialysis or Hemodiafiltration., Kidney Int Rep, 2021, 6(4), 1003-14
29. Informatorium Medicamentorum, Interacties, Geraadpleegd 12-11-2025
30. ZorgInstituut Nederland, Farmacotherapeutisch Kompas (Eigenschappen, Contra-Indicaties, Bijwerkingen, Waarschuwingen en Voorzorgen), Geraadpleegd 12-11-2025

Wijzigingen

• 31 augustus 2023 11:26: De wetenschappelijk literatuur over de toepassing van vancomycine bij kinderen met nierfunctiestoornissen is opnieuw beoordeeld. Dit heeft geleid tot een aanpassing van het doseeradvies.
• 23 juni 2020 08:30: Informatie over orale toepassing is verplaatst naar een aparte monografie
• 02 september 2019 13:13: In het doseeradvies voor a terme neonaten betreft het gewicht het geboortegewicht van de neonaat
• 17 november 2015 12:42: De adviezen voor dosisaanpassing bij nierfunctie stoornissen werden ontleend aan het KNMP handboek verminderde nierfunctie. Dit is niet in overeenstemming met de handelswijze van kindernefrologen. Daarom wordt het doseeradvies van het Vademecum Pediatrische antimicrobiele therapie aangehouden.

Therapeutic Drug Monitoring

Overdosering