Fosfomycine

Stofnaam
Fosfomycine
Merknaam
Monuril, Fomicyt
ATC code
J01XX01
Doseringen
Nierfunctiestoornissen

Produkten, hulpstoffen, toediening en tekorten
Bijwerkingen
Contraindicaties
Waarschuwingen en voorzorgen

Interacties
Eigenschappen (PD/PK)

Registratiestatus
Middelen uit dezelfde ATC groep
Referenties
Versiebeheer

Eigenschappen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Bactericide antimicrobieel middel. Fosfomycine remt het enzym fosfo-enol-pyruvyltransferase, dat betrokken is bij de eerste stap van de synthese van de bacteriecelwand.

Doorgaans gevoelig zijn: Staphylococcus aureus, Staphylococcus saprophyticus, Streptococcus pneumoniae, Streptococcus pyogenes, Haemophilus influenzae, Escherichia coli, Klebsiella oxytoca, Citrobacter spp., Neisseria spp., Edwardsiella spp., Enterobacter cancerogenus, Proteus penneri, Providencia rettgeri, Peptococcus spp. en Peptostreptococcus spp.

Een verworven resistentie kan een probleem zijn bij: Enterobacter cloacae, Enterococcus faecalis, Proteus mirabilis, Proteus inconstans, Pseudomonas aeruginosa, Serratia marcescens, Staphylococcus epidermidis,Klebsiella pneumonia en Raoultella spp..

Ongevoelig zijn Morganella morganii en Bacteroides spp. en de fysiologisch belangrijke niet-pathogenen Lactobacillus en Bifidobacterium.

 

Farmacokinetiek bij kinderen

De farmacokinetiek van intraveneus toegediend fosfomycine bij kinderen en adolescenten tussen 3 en 15 jaar en bij voldragen baby’s met een normale nierfunctie is doorgaans vergelijkbaar met die bij gezonde volwassenen:
Cmax (4g): 200 microg./ml
Cmax (8g): 400 microg./ml
Vd: 0,3 l/kg Cl: 6,1 ± 1,0 l/uur
t½: 2 uur
Bij zuigelingen en baby’s tot 12 maanden is de eliminatiehalfwaardetijd van fosfomycine verlengd, afhankelijk van het stadium van de nierontwikkeling.

Na orale toediening zijn de volgende parameters gevonden:
Tmax: 2 uur. Inname met voedsel vertraagt (tmax= 4uur) en vermindert de absorptie met 15%
Cl: 16,9 ± 3,5 l/uur
t½: 5,7 ±2,8 uur
Biologische beschikbaarheid: 37%

Label dosisadvies Kinderformularium

On-label

Toon SmPC tekst Toon SmPC tekst

SmPC tekst

Urineweginfecties: (PO)
> 12 jaar:  3 gram PO eenmalig

Infecties (IV), muv bacteriele meningitis
> 12 jaar: 12-24 gram/dag in 2-3 doses
1- 12 jaar: 200-400 mg/kg/dag in 3-4 doses
1 mnd - 1 jaar: 200-300 mg/kg/dag in 3 doses
Neonaat 40-44 weken (zwangerschaps duur + postnatale leeftijd): 200 mg/kg/dag in 3 doses
Premature neonaat < 40 weken (zwangerschaps duur + postnatale leeftijd) : 100 mg/kg/dag in 2 doses

Bacteriele meningitis
> 12 jaar:16-24 gram in 3-4 doses

 

Beschikbare toedieningsvormen/sterktes

Granulaat (als trometamol) 3 g
Poeder voor infusieopl. (als di-Na-zout) 2 g (bevat 0.64 g natrium, equivalent aan 1.63 gram natriumchloride); 4 g (bevat 1.28 g natrium, equivalent aan 3.26 gram natriumchloride).

Overige info toediening/beschikbaarheid

Informatie over geneesmiddeltekorten

Doseringen

Urineweginfectie
  • Oraal
    • ≥ 12 jaar
      [2]
      • 3 g/dosis in 1 dosis
      • Advies inname/toediening:

        2-3 uur voor óf na het eten en bij voorkeur voor het naar bed gaan, en na het legen van de blaas.
Bacteriele infecties
  • Intraveneus
    • Postconceptionele leeftijd < 40 weken
      [1]
      • 100 mg/kg/dag in 2 doses.
    • Postconceptionele leeftijd 40 weken tot 44 weken
      [1]
      • 200 mg/kg/dag in 3 doses.
    • 1 maand tot 12 maanden en < 10 kg
      [1]
      • 200 - 300 mg/kg/dag in 3 doses.
    • 1 jaar tot 12 jaar en 10 tot 40 kg
      [1]
      • 200 - 400 mg/kg/dag in 3 - 4 doses.
    • ≥ 12 jaar en ≥ 40 kg
      [1]
      • 12 - 24 g/dag in 2 - 3 doses. Maximale dosering per gift: 8 g/dosis.
        • Osteomyelitis, nosocomiale infecties van de onderste luchtwegen: 12-24 g/dag in 2-3 doses
        • Gecompliceerde urineweginfecties: 12-16 g/dag in 2-3 doses
        • Bacteriele meningitis: 16-24 g/dag in 3-4 doses

Nierfunctiestoornissen bij kinderen > 3 maanden

Bij orale toediening is aanpassing van de dosering niet noodzakelijk.

Bij intraveneuze toediening:

aanvangsdosis verhogen met 100%, max. 8 g per keer, vervolgens:

creatinineklaring 30-40 ml/min: 60-70% van de standaarddosering per dag in 2-3 doses;

creatinineklaring 20-30 ml/min: 40-60% van de standaarddosering per dag in 2-3 doses;

creatinineklaring 10-20 ml/min: 20-40% van de standaarddosering per dag in 1-3 doses;

 

Bij Dialyse

intermitterende hemodialyse: 2 g na elke dialyse.

Bijwerkingen algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Na eenmalige orale toediening:
Vaak (1–10%): misselijkheid, dyspepsie, diarree. Hoofdpijn, duizeligheid. Vulvovaginitis.

Soms (0,1–1%): braken, buikpijn. Paresthesieën. Huiduitslag zoals urticaria, jeuk. Vermoeidheid.

Zelden (0,01–0,1%): tachycardie.

Verder zijn gemeld: hypotensie. Antibiotica-geassocieerde colitis. Overgevoeligheid, angio-oedeem, anafylactische reacties (incl. shock), astma.

Intraveneus:

Vaak (1–10%): dyspepsie, maagpijn. Flebitis op de toedieningsplaats.

Soms (0,1–1%): dyspneu. Misselijkheid, braken, diarree, anorexie. Hoofdpijn, draaiduizeligheid, smaakstoornis. Huiduitslag, oedeem. Vermoeidheid. Hypernatriëmie en/of hypokaliëmie, (voorbijgaande) stijging AF, ASAT en ALAT-waarden.

Zelden (0,01–0,1%): aplastische anemie, eosinofilie.

Zeer zelden (< 0,01%): anafylactische shock. Hepatische steatose (volledig reversibel). Visusstoornissen.

Verder zijn gemeld: agranulocytose, leukopenie, trombocytopenie, neutropenie; pancytopenie. Tachycardie. Astmatische aanval. Angio-oedeem, gelaatsoedeem, jeuk, urticaria. (Cholestatische) hepatitis, geelzucht. Pseudomembraneuze colitis. Verwardheid.

Meld bijwerkingen bij kinderen altijd bij Lareb

  • Bij kinderen worden veel geneesmiddelen off-label gebruikt. Alle ervaringen zijn belangrijk om te melden om zo meer kennis te verzamelen en te delen
  • Ook wanneer u niet zeker weet of de bijwerking echt door het geneesmiddel komt
Meld hier

Contra-indicatie algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Ernstige overgevoeligheidsreactie (zoals anafylactische reacties) bij eerder gebruik van fosfomycine.

Waarschuwingen en voorzorgen algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

ORAAL
De fosfomycineconcentraties in de urine blijven gedurende circa 48 uur na toediening boven de MIC-waarden indien de creatinineklaring > 10 ml/min is. Toediening bij patiënten die hemodialyse ondergaan is niet zinvol, omdat fosfomycine bij deze groep patiënten niet werkzaam is (nauwelijks/geen urineproductie).

Bij optreden van ernstige, aanhoudende diarree zowel de diagnose antibioticageassocieerde colitis als pseudomembraneuze colitis overwegen; deze diarree kan ook pas enkele weken na behandeling optreden; overweeg specifieke behandeling voor Clostridium difficile.

Indien door de behandeling ernstige overgevoeligheidsreacties zoals anafylactische reacties optreden, mag de patiënt nooit meer fosfomycine gebruiken.

De effectiviteit en veiligheid zijn niet vastgesteld bij kinderen < 12 jaar.

INTRAVENEUS
Wees voorzichtig bij hartfalen, hypertensie, longoedeem. hyperaldosteronisme en hypernatriëmie. Tijdens de behandeling elektrolyten (vooral natrium en kalium) en vochtbalans controleren.

Bij optreden van ernstige, aanhoudende diarree de diagnosen antibioticageassocieerde colitis of pseudomembraneuze colitis overwegen; deze diarree kan ook pas enkele weken na behandeling optreden; overweeg specifieke behandeling voor Clostridium difficile.

Indien door de behandeling ernstige overgevoeligheidsreacties zoals anafylactische reacties optreden, mag de patiënt nooit meer fosfomycine gebruiken.

 

Interacties Bron: KNMP/Informatorium Medicamentorum

Interacties antibacteriele middelen algemeen.
Relevant: de werking van oraal buiktyfusvaccin kan worden verminderd bij gelijktijdige inname van antibacteriële middelen. Gescheiden inname met een interval van 3 dagen wordt aanbevolen. Alternatief: parenteraal buiktyfusvaccin.

Het effect van cumarinederivaten kan worden versterkt, waarschijnlijk door een verhoogde afbraak van stollingsfactoren gedurende de koortsperiode.

Geen interactie: in de literatuur is onvoldoende onderbouwing voor interactie met orale anticonceptiva (dit geldt niet voor de enzyminducerende antibiotica rifabutine en rifampicine) of met TNF-α-antagonisten.

OVERIGE ANTIBACTERIELE MIDDELEN

Deze pagina geeft een overzicht van geneesmiddelen uit dezelfde ATC groep. Let op: Dit betekent niet per definitie dat deze middelen onderling uitwisselbaar zijn.

GLYCOPEPTIDEN

Dalbavancine

Xydalba
J01XA04

Teicoplanine

Targocid
J01XA02

Vancomycine

Vancocin
J01XA01
POLYMYXINES

Colistine

Colistin, Colobreathe, Tadim, Kolneb
J01XB01
STEROIDE ANTIBACTERIELE MIDDELEN

Fusidinezuur

Fucidin
J01XC01
NITROFURAANDERIVATEN

Nitrofurantoine

Furabid, Furadantine MC
J01XE01
OVERIGE ANTIBACTERIELE MIDDELEN

Daptomycine

Cubicin
J01XX09
J01XX08

Referenties

  1. InfectoPharm Arzneimittel und Consilium GmbH, SmPC Fomicyt (RVG 115433) 27-3-2021, www.geneesmiddeleninformatiebank.nl
  2. Zambon Nederland B.V., SmPC Monuril (RVG 13066) 01-09-2021, www.geneesmiddeleninformatiebank.nl
  3. Informatorium Medicamentorum, (Interacties, nierfunctiestoornissen), Geraadpleegd 06 sept 2016
  4. ZorgInstituut Nederland, Farmacotherapeutisch Kompas (eigenschappen, bijwerkingen, contra-indicaties, waarschuwingen en voorzorgen), Geraadpleegd 06 sept 2016

Wijzigingen

  • 08 februari 2024 12:20: Duur van orale behandeling verwijderd uit doseeradvies
  • 05 maart 2021 11:02: Advies over tijdstip inname in relatie tot maaltijden toegevoegd obv SmPC

Therapeutic Drug Monitoring


Overdosering