Specifieke serotonineheropnameremmer (SSRI). Het werkingsmechanisme berust waarschijnlijk op specifieke remming van de heropname van serotonine in het neuron.
De volgende Cmax- en Cl/F-waarden zijn gevonden in een farmacokinetische studie (Labellarte 2004) met 34 pediatrische patiënten:
Leeftijd | Dosering | Cmax (ng/mL) | Cl/F (L/uur) |
6-12 jaar | 2 x daags 25 mg | 41,27 | 44,68 |
6-12 jaar | 2 x daags 50 mg | 182,45 | 20,34 |
6-12 jaar | 2 x daags 100 mg | 371,47 | 19,36 |
12-18 jaar | 2 x daags 25 mg | 26,37 | 77,60 |
12-18 jaar | 2 x daags 50 mg | 67,50 | 55,58 |
12-18 jaar | 2 x daags 100 mg | 217,89 | 33,21 |
Plasmaspiegels bij adolescenten zijn vergelijkbaar met de plasmaspiegels bij volwassenen. Tevens blijkt uit deze farmacokinetische studie dat de Cmax- en AUC- waarden bij meisjes < 12 jaar (6 – 11 jaar) hoger zijn dan bij jongens < 12 jaar (6 – 11 jaar).
Obsessief-compulsieve stoornis:
> 8 jaar: On-label. Doseringen > 200 mg/dag off-label
Angststoornissen: off-label
Capsule 2,5 mg, 5 mg, 10 mg
Tablet (waterstofmaleaat) 50 mg, 100 mg
Obsessief compulsieve stoornis, angststoornissen (sociale fobie, separatiestoornis en/of gegeneraliseerde angststoornis) |
---|
|
GFR ≥10 ml/min/1.73m2: aanpassing van de dosering is niet nodig.
GFR <10 ml/min/1.73m2: een algemeen advies kan niet worden gegeven.
Bij kinderen en adolescenten met OCS: meer kans op slapeloosheid, asthenie, hyperkinesie, slaperigheid, dyspepsie, agitatie en (hypo)manie als ernstige bijwerkingen en verder: convulsies.
Ernstige psychiatrische bijwerkingen zoals vijandigheid, agressiviteit, zelfbeschadigend gedrag, suïcidale gedachten en zelfmoordpogingen komen voor bij kinderen met depressieve klachten
Verder zijn gemeld: Hyperactiviteit, disinhibitie, vermoeidheid, infecties, faryngitis en rhinitis.
Vaak: asthenie, malaise, hyperhidrose, braken, buikpijn, diarree, droge mond, dyspepsie, nausea, obstipatie, agitatie, angst, insomnia, zenuwachtigheid, anorexie, duizeligheid, hoofdpijn, somnolentie, tremor
Soms: verwardheid, bloedvaten, hypotensie, orthostatische hypotensie, angio-oedeem, cutane overgevoeligheidsreactie, pruritus, rash, agressie, hallucinatie, artralgie, myalgie, abnormale ejaculatie, vertraagde ejaculatie, ataxie, extrapiramidale aandoening
Zelden: fotosensitiviteitsreactie, leverfunctie afwijkend, manie, galactorroe, zenuwstelsel, convulsie
Meld bijwerkingen bij kinderen altijd bij Lareb
Samenvatting
Leidt tot verminderd reactie- en concentratievermogen, niet geven bij depressieve patiënten met suïcidale gedachten, nauwkeurig observeren in verband met het verhoogde risico van suïcide, bij insulten behandeling staken. Tevens dient men bedacht te zijn op het ontstaan van het serotoninesyndroom.
Het gebruik kan leiden tot verminderd reactie- en concentratievermogen. Vele dagelijkse bezigheden kunnen daarvan hinder ondervinden.
Ernstige psychiatrische bijwerkingen zoals vijandigheid, agressiviteit, zelfbeschadigend gedrag, suïcidale gedachten en zelfmoordpogingen komen voor bij kinderen met depressieve klachten. Vóór behandeling is screening op risico van suïcide aangewezen. Patiënten, in het bijzonder hoog-risico patiënten (suïcidale gedachten, suïcidepoging) dienen nauwkeurig gevolgd te worden tijdens behandeling met deze geneesmiddelen, vooral in het begin van de behandeling en na dosisaanpassingen. Patiënten moeten op de hoogte worden gebracht van de noodzaak om te letten op elke klinische verergering, suïcidaal gedrag of suïcidale gedachten en ongewone gedragsveranderingen en de noodzaak om onmiddellijk medisch advies in te winnen als deze symptomen zich voordoen. Patiënten dienen niet over de grote hoeveelheden van dit geneesmiddel te kunnen beschikken om misbruik te voorkomen.
Andere psychiatrische condities waarvoor fluvoxamine wordt voorgeschreven kunnen ook geassocieerd worden met een toegenomen risico op aan suïcide gerelateerde gebeurtenissen. Bovendien kunnen deze condities comorbide zijn met episodes van depressie in engere zin. Dezelfde voorzorgsmaatregelen die in acht worden genomen bij de behandeling van patiënten met ernstige depressieve stoornis moeten daarom in acht worden genomen bij de behandeling van patiënten met andere psychiatrische aandoeningen.
Verder ontbreken lange-termijn veiligheidsgegevens bij kinderen en adolescenten over groei, maturatie en cognitieve gedragsontwikkeling.
Zelden is bij SSRI’s een serotoninesyndroom gemeld; bij een combinatie van symptomen als agitatie, tremoren, myoklonieën en hyperthermie dient men hierop verdacht te zijn. Bij insulten dient de medicatie gestaakt te worden.
Acathisie: Indien acathisie ontstaat, kan een verhoging van de dosering schadelijk zijn.
Psychiatrische effecten: Een onderliggende manie kan manifest worden of verergeren; de behandeling dan staken.
Suïciderisico: Bij suïcidaal gedrag in de voorgeschiedenis, evenals bij patiënten jonger dan 25 jaar is extra controle aangewezen, met name in de eerste weken van de therapie (als het middel nog onvoldoende effectief is) en na dosisaanpassingen. Er is een groter suïciderisico in het vroege stadium van herstel.
Seksuele disfunctie: SSRI's en SNRI's kunnen symptomen van langdurige seksuele disfunctie geven met symptomen die blijven aanhouden nadat de behandeling is gestaakt.
Serotoninesyndroom: Zelden is bij SSRI's een serotoninesyndroom gemeld; bij een combinatie van symptomen als agitatie, tremoren, myoklonieën en hyperthermie dient men hierop verdacht te zijn en de behandeling te staken.
Bloedingen: Toegenomen bloedingstijd en/of abnormale bloedingen, zoals ecchymose, gynaecologische, gastro-intestinale, cutane en mucosale en post-partumbloeding zijn gemeld bij gebruik van SSRI's. Wees voorzichtig bij een verhoogde bloedingsneiging en bij gelijktijdig gebruik van geneesmiddelen die de bloedplaatjesfunctie beïnvloeden (zie ook de rubrieken Interacties en Zwangerschap).
Ernstige huidreacties: Staak de behandeling direct bij het optreden van ernstige huidreacties, zoals Stevens-Johnsonsyndroom, toxische epidermale necrolyse en erythema multiforme. De meeste kans op deze huidreacties is aan het begin van de behandeling.
Metabole effecten: Vooral in het begin van de behandeling kan de glykemische controle verstoord raken en kan aanpassing van de dosering van een bloedglucoseverlagend middel nodig zijn.
Comorbiditeit: Wees voorzichtig bij epilepsie in de anamnese. Bij optreden van convulsies, bij een toename van aanvallen en bij stijging van leverenzymwaarden de behandeling staken. Wees voorzichtig bij ouderen en bij patiënten met bloedingsstoornissen in de anamnese of met risicofactoren hiervoor, vanwege een toegenomen bloedingsrisico door SSRI's. Wees voorzichtig na een myocardinfarct en tijdens ECT vanwege gebrek aan klinische ervaring.
Afbouwen: Vanwege onthoudingsverschijnselen een behandeling niet plotseling staken, maar de dosis afbouwen gedurende ten minste 2–4 weken, zie ook de rubriek Dosering. Bij afbouwen niet om de dag doseren, omdat door de relatief korte halfwaardetijd van dit middel dan onthoudingsverschijnselen kunnen optreden. Risicofactoren voor het krijgen van onthoudingsverschijnselen zijn: behandeling met hogere doses dan de minimale effectieve dosis; het ervaren van onthoudingsverschijnselen bij een gemiste dosis; eerdere mislukte stoppoging.
Fluvoxamine remt CYP1A2, CYP2C19, CYP3A4 en enigszins CYP2C9. Het is substraat voor CYP2D6 (hoofdroute) en CYP1A2.
Relevant:
Afname fluvoxamine: de concentratie daalt door nevirapine.
Fluvoxamine verhoogt de concentratie van: CYP1A2-remmers, en van alprazolam, carbamazepine, clozapine, fenytoïne, mexiletine, midazolam, mirtazapine, pimozide en tricyclische antidepressiva.
Niet relevant:
Fluvoxamine verhoogt de concentratie van: CYP1A2-remmers, en van buspiron, duloxetine, melatonine, pomalidomide, risperidon en roflumilast.
Niet beoordeeld:
De concentratie van propranolol en ropinirol kan stijgen.
Interacties SSRI's algemeen:
Relevant:
Bij combinatie met een MAO-remmer (ook moclobemide, rasagiline of selegiline) kan het serotoninesyndroom optreden (zie Bijwerkingen), soms met fatale afloop.
Gelijktijdige behandeling van een SSRI met een MAO-remmer wordt ontraden. Aanbevolen wachttijden zijn:
Serotonerge toxiciteit is in enkele gevallen gemeld na toevoeging van pethidine of tramadol aan een SSRI.
Serotonerge toxiciteit is eveneens gemeld bij combinatie van een SSRI met linezolid (aanbevolen wachttijd na staken linezolid 2 dagen) of methylthionine.
Bij gebruik van een SSRI neemt het risico op een maagdarmbloeding toe als tevens een NSAID wordt gebruikt.
Bij gebruik van een SSRI kan de bloedingsneiging toenemen, hierdoor kan het effect van een VKA, acalabrutinib, ibrutinib of zanubrutinib worden versterkt.
Bij combinatie met een thiazide kan hyponatriëmie optreden.
Bij combinatie met metoclopramide neemt het risico op extrapiramidale verschijnselen toe. Bovendien verhoogt fluoxetine de plasmaconcentratie van metoclopramide.
Niet relevant:
Bij combinatie met fentanyl of oxycodon kan lichte tot matige serotonerge toxiciteit optreden.
Bij combinatie met triptanen kan lichte tot matige serotonerge toxiciteit optreden; daarnaast kan de concentratie van almotriptan en frovatriptan stijgen.
Geen interactie:
In de literatuur is onvoldoende onderbouwing voor interactie met tedizolid.
Niet beoordeeld:
Mogelijk is het risico op het serotoninesyndroom verhoogd bij gebruik in combinatie met amfetaminen of buprenorfine.
Deze pagina geeft een overzicht van geneesmiddelen uit dezelfde ATC groep. Let op: Dit betekent niet per definitie dat deze middelen onderling uitwisselbaar zijn.
NIET-SELECTIEVE MONOAMINE-HEROPNAMEREMMERS | ||
---|---|---|
N06AA09 | ||
N06AA04 | ||
N06AA02 | ||
Nortrilen
|
N06AA10 |
SELECTIEVE SEROTONINE-HEROPNAMEREMMERS | ||
---|---|---|
Cipramil
|
N06AB04 | |
Lexapro
|
N06AB10 | |
N06AB03 | ||
N06AB06 |
OVERIGE ANTIDEPRESSIVA | ||
---|---|---|
Oxitriptan
|
N06AX01 | |
Wellbutrin, Zyban
|
N06AX12 | |
Cymbalta
|
N06AX21 | |
Remeron
|
N06AX11 | |
Efexor
|
N06AX16 |