Eigenschappen

Farmacokinetiek

Uit de studie van Nahata et al. blijkt (N=9, leeftijd 10 maanden – 10 jaar) dat de eliminatiehalfwaardetijd van cefazoline bij kinderen gemiddeld 1,68 ± 0,55 uur bedraagt. De totale klaring en het schijnbare verdelingsvolume bedragen respectievelijk 1,43 ± 0,54 ml/min/kg en 0,08 ± 0,03 l/kg.
Uit de studie van Deguchi et al. blijkt dat het percentage van de vrije fractie van cefazoline bij neonaten sterk fluctueert. Verdelingsvolume bij neonaten bedraagt 0,21 – 0, 37 l/kg.
 

Label dosisadvies Kinderformularium

Perioperatieve profylaxe:
<1 mnd: Off-label
>1 mnd: doseringen >100 mg/kg/dag: Off-label
Infecties: On-label

Toon SmPC tekst Toon SmPC tekst

Beschikbare toedieningsvormen/sterktes

Overige info toediening/beschikbaarheid

Informatie over geneesmiddeltekorten

Doseringen

Peri-operatieve profylaxe

Intraveneus < 1 week en geboortegewicht < 2000 gr 50 mg/kg/dag in 2 doses. gedurende 1 dag (dag van ingreep). < 1 week en geboortegewicht ≥ 2000 gr 100 mg/kg/dag in 2 doses. gedurende 1 dag (dag van ingreep). 1 week tot 4 weken en geboortegewicht < 2000 gr 75 mg/kg/dag in 3 doses. 1 week tot 4 weken en geboortegewicht ≥ 2000 gr 150 mg/kg/dag in 3 doses. gedurende 1 dag (dag van ingreep). 1 maand tot 18 jaar [9] 30 mg/kg/dosis, éénmalig Bij ingrepen > 4 uur een tweede dosis geven.. Max: 2 g/dosis.

Infecties door zeer gevoelige gram- positieve micro-organismen
Intraveneus 1 maand tot 18 jaar 25 - 50 mg/kg/dag in 2 - 4 doses. Max: 100 mg/kg/dag.

Infecties door minder gevoelige gram- positieve micro-organismen en door de gram- negatieve verwekkers
Intraveneus 1 maand tot 18 jaar 100 mg/kg/dag in 3 - 4 doses. Max: 6 g/dag.

Nierfunctiestoornissen bij kinderen > 3 maanden

Aanpassingen als volgt:

GFR 50-80 ml/min/1.73 m2

Dosisaanpassing is niet nodig

GFR 30-50 ml/min/1.73 m2

25 % van normale keerdosis en interval tussen twee doseringen: 12 uur
Dosisaanpassingen zijn niet nodig bij gebruik als peri-operatieve profylaxe.

GFR 10-30 ml/min/1.73 m2

10 % van normale keerdosis en interval tussen twee doseringen: 24 uur
Dosisaanpassingen zijn niet nodig bij gebruik als peri-operatieve profylaxe.

GFR < 10 ml/min/1.73 m2

10 % van normale keerdosis en interval tussen twee doseringen: 24 uur
Dosisaanpassingen zijn niet nodig bij gebruik als peri-operatieve profylaxe.

Klinische gevolgen

Nefrotoxische verschijnselen (nierfunctiestoornis, tubulusnecrose, interstitiële nefritis) komen vooral voor bij hoge doseringen, bij reeds bestaande nierfunctiestoornis en bij gelijktijdige behandeling met andere nefrotoxische stoffen. Bij zeer hoge doses kunnen convulsies optreden. De tijd boven de MIC is bepalend voor het effect.

Bij Dialyse

Geen gegevens bekend

Bijwerkingen bij kinderen

Tromboflebitis, koorts, misselijkheid, braken, diarree, obstipatie, bloedbeeldafwijkingen, tijdelijke verhoging leverenzymen.

Bijwerkingen algemeen

Vaak (1-10%): bij i.m. injectie: pijn op de injectieplaats.

Soms (0,1-1%): angio-oedeem. Convulsies (bij onaangepaste hoge dosering in aanwezigheid van een gestoorde nierfunctie). Geneesmiddel–geïnduceerde koorts, interstitiële pneumonie of pneumonitis. Orale spruw (bij langdurig gebruik). Exantheem, erytheem, erythema exsudativum multiforme, urticaria. Bij i.v.-toediening: tromboflebitis; bij i.m.-injectie: induratie.

Zelden (0,01-0,1%): pijn op de borst, pleura–effusie, dyspneu, hoesten. Misselijkheid, braken, diarree, anorexie (verdwijnen vaak tijdens of na de behandeling). Duizeligheid, vermoeidheid, malaise. Stevens–Johnsonsyndroom, toxische epidermale necrolyse. Bloedbeeldafwijkingen zoals leukocytose, granulocytose, monocytose, lymfocytopenie, neutropenie, leukopenie, trombocytopenie; bij enkele andere cefalosporinen zijn anemieën en pancytopenie gemeld. Tijdelijke stijging van leverenzymwaarden, voorbijgaande hepatitis, cholestatische icterus. Tijdelijke stijging bloedureumwaarde, proteïnurie, interstitiële nefritis, ongedefinieerde nefropathieën. Stijging of daling van de bloedglucosespiegel. Vaginitis, genitale candidiase.

Zeer zelden (< 0,01%): anafylaxie, anafylactische shock. Stollingsstoornis, bloedingen (vooral bij een tekort aan vitamine K). Anale of genitale jeuk.

Meld bijwerkingen bij kinderen altijd bij Lareb

• Bij kinderen worden veel geneesmiddelen off-label gebruikt. Alle ervaringen zijn belangrijk om te melden om zo meer kennis te verzamelen en te delen
• Ook wanneer u niet zeker weet of de bijwerking echt door het geneesmiddel komt

Meld hier

Contra-indicatie algemeen

• overgevoeligheid voor cefalosporinen;
• eerdere direct opgetreden en/of ernstige overgevoeligheid voor penicillinen.

Waarschuwingen en voorzorgen bij kinderen

Cefalosporinen kunnen in het algemeen worden gegeven aan patiënten, die overgevoelig zijn voor penicillinen, hoewel kruisreacties zijn gemeld. Speciale zorg is geïndiceerd bij patiënten, die eerder een anafylactische reactie hadden door penicillinen. Pseudomembraneuze colitis kan optreden tijdens het gebruik van antibiotica. Indien zich pseudomembraneuze colitis ontwikkelt, dient de cefazoline behandeling gestaakt te worden en een geschikte therapie te worden gestart. Bij langdurig gebruik is controle van bloedbeeld, lever- en nierfunctie gewenst.

Waarschuwingen en voorzorgen algemeen

Kruisovergevoeligheid en kruisresistentie tussen cefalosporinen onderling en tussen cefalosporinen en penicillinen komt voor. Wees voorzichtig bij allergische diathese, bronchiaal astma of hooikoorts.

Controle van de nierfunctie: Bij comedicatie met andere nefrotoxische geneesmiddelen (zie rubriek Interacties), bij langdurig gebruik en bij toepassing van maximale doses is controle van de nierfunctie gewenst in verband met mogelijke nefrotoxiciteit (nierfunctiestoornis, tubulusnecrose, interstitiële nefritis). Bij gestoorde nierfunctie de dosering en/of het toedieningsinterval aanpassen.

Risicofactoren voor het optreden van bloedstollingsstoornissen zijn vitamine K-deficiëntie, gestoorde lever– en nierfunctie, trombocytopenie, hemofilie, maag– darmulcus, en parenterale voeding. Bij aanwezigheid van deze risicofactoren de protrombinetijd (of INR) monitoren en eventueel vitamine K–suppletie (10 mg/week) geven.

Overgroei niet-gevoelige micro-organismen: Langdurig gebruik van cefalosporinen kan leiden tot overgroei van niet-gevoelige micro-organismen, vooral Enterobacter, Citrobacter, Pseudomonas, enterokokken of Candida.

Bij ernstige, aanhoudende diarree de diagnose pseudomembraneuze colitis overwegen.

Intrathecale toediening wordt afgeraden omdat hierbij ernstige intoxicatie van het centrale zenuwstelsel is gemeld (o.a. convulsies).

Door gebruik van cefalosporinen kan de Coombs-test fout-positief worden evenals glucosebepalingen in de urine met koperbevattende reagentia (Benedict-suikerreactie of Fehling-reagens e.d.).

 

Interacties

Interacties cefalosporines

Relevant:
Het effect van VKA's kan worden versterkt, waarschijnlijk door een verhoogde afbraak van stollingsfactoren gedurende de koortsperiode. Het zogenaamde ´hypoprotrombinemische´ cefamandol remt waarschijnlijk de productie van vitamine K-afhankelijke stollingsfactoren.

Geen interactie:
In de literatuur is onvoldoende onderbouwing voor interactie met orale anticonceptiva, tetracyclines of met TNF-α-antagonisten.

Niet beoordeeld:
Het risico op nefrotoxische verschijnselen wordt verhoogd door combinatie met andere potentieel nefrotoxische middelen, zoals aminoglycosiden, polymyxines en furosemide.

Combinatie met probenecide kan leiden tot een verhoogde plasmaconcentratie van de cefalosporines die in voldoende mate renaal via tubulaire secretie worden geëlimineerd (cefaclor, cefalexine, cefazoline, cefamandol, ceftibuten, cefuroxim, cefotaxim). De interactie met probenecide berust op remming van de tubulaire secretie van het antibioticum.

De werking kan worden geantagoneerd door chlooramfenicol en macroliden.

Interacties antibacteriele middelen algemeen

Relevant:
Het effect van VKA's kan worden versterkt. Het versterkte effect van de VKA kan het gevolg zijn van het effect van de infectie en/of koorts zelf, en soms ook van een interactie van bepaalde antibiotica met VKA’s. Door eliminatie van bacteriële darmflora kan de productie van vitamine K worden verminderd. Ook is er een verhoogde afbraak van stollingsfactoren gedurende een koortsperiode. Daarnaast remmen sommige antibiotica het metabolisme van de VKA. De interactie is niet relevant bij gebruik van het antibioticum gedurende maximaal 1 dag.

Geen interactie:
In de literatuur is onvoldoende onderbouwing voor interactie met orale anticonceptiva (dit geldt niet voor de enzyminducerende antibiotica rifabutine en rifampicine) of met TNF-α-antagonisten.

• ANTIMICROBIELE MIDDELEN VOOR SYSTEMISCH GEBRUIK
• ANTIBACTERIELE MIDDELEN VOOR SYSTEMISCH GEBRUIK

OVERIGE BETALACTAM-ANTIBIOTICA

Deze pagina geeft een overzicht van geneesmiddelen uit dezelfde ATC groep. Let op: Dit betekent niet per definitie dat deze middelen onderling uitwisselbaar zijn.

CEFALOSPORINES VAN DE EERSTE GENERATIE
	Cefalexine Keforal	J01DB01

CEFALOSPORINES VAN DE TWEEDE GENERATIE
	Cefaclor Ceclor	J01DC04
	Cefuroxim (als Na-zout), cefuroxim (als axetil) Zinnat	J01DC02

CEFALOSPORINES VAN DE DERDE GENERATIE
	Cefotaxim (als Na-zout)	J01DD01
	Ceftazidim	J01DD02
	Ceftazidim + Avibactam Zavicefta	J01DD52
	Ceftibuten Cedax	J01DD14
	Ceftriaxon Rocephin	J01DD04

CEFALOSPORINES VAN DE VIERDE GENERATIE
	Cefepim	J01DE01

MONOBACTAM-ANTIBIOTICA
	Aztreonam inhalatie Cayston	J01DF01

CARBAPENEM-ANTIBIOTICA
	Ertapenem Invanze	J01DH03
	Imipenem + Cilastatine (combinatie preparaat)	J01DH51
	Meropenem Meronem	J01DH02

OVERIGE CEFALOSPORINES EN PENEMS
	Ceftaroline Zinforo	J01DI02

Referenties

1. Hartwig NC, et al, Vademecum pediatrische antimicrobiële therapie, 2005
2. ZorgInstituut Nederland, Farmacotherapeutisch Kompas (Eigenschappen, Contra-Indicaties, Bijwerkingen, Waarschuwingen en Voorzorgen), Geraadpleegd 4-12-2021
3. Informatorium Medicamentorum, Interacties, Geraadpleegd 1-4-2022
4. Deguchi Y, et al, Interindividual changes in volume of distribution of cefazolin in newborn infants and its prediction based on physiological pharmacokinetic concepts, J Pharm Sci, 1988, 77, 674-8
5. Haessler D, et al, Antibiotic prophylaxis with cefazolin and gentamicin in cardiac surgery for children less than ten kilograms, J Cardiothorac Vasc Anesth, 2003, 17, 221-5
6. Maher KO, et al, A retrospective review of three antibiotic prophylaxis regimens for pediatric cardiac surgical patients, Ann Thorac Surg, 2002, 74, 1195-200
7. Nahata MC, et al, Pharmacokinetics and tissue concentrations of cefazolin in pediatric patients undergoing gastrointestinal surgery, Eur J Drug Metab Pharmacokinet., 1991, 16, 49-52
8. Eurocept BV, SPC Kefzol (RVG 06836) 29-04-13, www.cbg-meb.nl
9. Bratzler DW et al. , Clinical practice guidelines for antimicrobial prophylaxis in surgery. , Surg Infect (Larchmt). , 2013 , Feb;14(1), 73-156

Wijzigingen

• 24 augustus 2020 12:24: Het doseeradvies voor premature neonaten met een postnatale leeftijd van 1 week-4 weken is gewijzigd op basis van de studie van de Cock
• 31 oktober 2017 03:09: De dosering voor peri-operatieve profylaxe voor kinderen > 1 maand in aangepast op basis van de studie van Bratzler.
• 21 december 2015 14:49: Doorgeleverde bereiding toegevoegd
• 01 februari 2015 10:11: De literatuur over de toepassing van cefazoline bij kinderen is opnieuw beoordeeld. Dit heeft niet geleid tot een aanpassing van de doseeradviezen.

Therapeutic Drug Monitoring

Overdosering