Ketoconazol

Stofnaam
Ketoconazol
Merknaam
Nizoral
ATC code
D01AC08
Doseringen
Nierfunctiestoornissen

Produkten, hulpstoffen, toediening en tekorten
Bijwerkingen
Contraindicaties
Waarschuwingen en voorzorgen

Interacties

Voor ouders op Apotheek.nl
Eigenschappen (PD/PK)

Registratiestatus
Middelen uit dezelfde ATC groep
Referenties
Versiebeheer

Eigenschappen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Imidazoolderivaat met een fungicide activiteit tegen de meeste voor de mens pathogene schimmels (dermatofyten) en gisten. Remt de biosynthese van ergosterol, het belangrijkste sterol in de celmembraan van schimmels. Hierdoor ontstaan er veranderingen in de permeabiliteit en in de lipide componenten van de membraan waardoor essentiële celbestanddelen verloren gaan.

Gevoelig zijn o.a. de dermatofyten Trichophyton spp., Epidermophyton floccosum, Microsporum spp., gisten waaronder Candida spp. en Malassezia furfur (voorheen Pityrosporum ovale).

Farmacokinetiek bij kinderen

Geen detecteerbare hoeveelheden ketoconazol in serum bij kinderen < 1 jaar [Brodell 1998]
Na lokale toepassing bedraagt de serumconcentratie ketoconazol 1-2% van de serumconcentratie van systemische toediening. Percutane absorptie is minimaal en piekt na 2-3 uur. Er is geen accumulatie in plasma. [Taieb 1990]

Bij baby's van 1-5 maanden met seborroïsche dermatitis zijn plasmaconcentraties tot 0.133 mg/l gemeten [SPC Nizoral]
 

Label dosisadvies Kinderformularium

Off-label

Toon SmPC tekst Toon SmPC tekst

SmPC tekst

Shampoo/gel: Niet geregistreerd voor kinderen.

Beschikbare toedieningsvormen/sterktes

Crème 2% (20 mg/g)
Shampoo 2% (20 mg/g)

Overige info toediening/beschikbaarheid

Informatie over geneesmiddeltekorten

Doseringen

Sebborhoisch eczeem behaarde hoofdhuid
Schimmelinfecties van de huid, seborrhoische dermatitis

Nierfunctiestoornissen bij kinderen > 3 maanden

Er zijn geen gegevens bekend over doseeraanpassing bij nierfunctiestoornissen.

Bijwerkingen bij kinderen

Branderig gevoel, erytheem, jeuk, contact dermatitis, oogirritatie (bij shampoo)

Bijwerkingen algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Crème:

Vaak (1-10%): branderig gevoel, jeuk, erytheem.

Soms (0,1-1%): overgevoeligheidsreacties, bulleuze eruptie, huidexfoliatie, huiduitslag, contacteczeem, kleverige huid. Reacties op de toedieningsplaats: droogheid, irritatie, paresthesie, bloeding en ontsteking.

Verder is gemeld: urticaria.

Shampoo:

Soms (0,1-1%): huidklachten (jeuk, irritatie, branderigheid, roodheid, droogheid, schilfering), huiduitslag, overgevoeligheidsreacties, pustels, acne, contacteczeem, folliculitis. Vet of droog haar, abnormale haartextuur, alopecia. Oogirritatie, verhoogde traanproductie. Smaakstoornis.

Verder zijn gemeld: angio-oedeem, urticaria en haarverkleuring.

Meld bijwerkingen bij kinderen altijd bij Lareb

  • Bij kinderen worden veel geneesmiddelen off-label gebruikt. Alle ervaringen zijn belangrijk om te melden om zo meer kennis te verzamelen en te delen
  • Ook wanneer u niet zeker weet of de bijwerking echt door het geneesmiddel komt
Meld hier

Contra-indicatie algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Overgevoeligheid voor imidazoolderivaten.

Waarschuwingen en voorzorgen algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Toedieningsinformatie: contact met ogen vermijden. Behandeling op een groot oppervlak, op en nabij slijmvliezen of onder occlusie vermijden vanwege de kans op een toegenomen systemische resorptie van ketoconazol met mogelijke bijwerkingen en geneesmiddelinteracties.

Kruisovergevoeligheid en kruissensibilisatie met andere imidazoolderivaten kan voorkomen.

Bij gebruik direct na langdurig gebruik en abrupt staken van lokale corticosteroïden kan irritatie optreden. Daarom gedurende de eerste 2–3 weken van de behandeling met ketoconazol 's morgens een lokaal zwak corticosteroïd toepassen en 's avonds ketoconazol en vervolgens de hoeveelheden corticosteroïd langzaam verminderen. Indien een sterk werkend corticosteroïd is gebruikt, deze vervangen door een zwak werkend corticosteroïd.

Interacties Bron: KNMP/Informatorium Medicamentorum

Er zijn geen interacties bekend bij cutane toepassing van ketoconazol.

Ketoconazol remt CYP3A4 en P-gp, en is substraat voor CYP3A4.

ANTIMYCOTICA, LOKALE

Deze pagina geeft een overzicht van geneesmiddelen uit dezelfde ATC groep. Let op: Dit betekent niet per definitie dat deze middelen onderling uitwisselbaar zijn.

IMIDAZOOL- EN TRIAZOOLDERIVATEN
D01AC01

Miconazol cutaan

Daktarin, Dermacure
D01AC02
D01AC20
D01AC09
OVERIGE LOKALE ANTIMYCOTICA

Ciclopirox

Loprox
D01AE14

Seleensulfide

Selsun
D01AE13
D01AE15

Referenties

  1. Sheffield RC, et al, Clinical inquiries. What's the best treatment for cradle cap?, J Fam Pract, 2007 , Mar;56(3), 232-3
  2. ZorgInstituut Nederland, Farmacotherapeutisch Kompas (Eigenschappen, Contra-Indicaties, Bijwerkingen, Waarschuwingen en Voorzorgen), Geraadpleegd 7 januari 2021
  3. Informatorium Medicamentorum, Interacties, Geraadpleegd 17-6-2023
  4. Taieb A, et al, Topical ketoconazole for infantile seborrhoeic dermatitis, Dermatologica, 1990, 181(1), 26-32
  5. Cohen S, Should we treat infantile seborrhoeic dermatitis with topical antifungals or topical steroids?, Arch Dis Child, 2004 , Mar;89(3), 288-9
  6. Brodell RT, et al, The safety of ketoconazole shampoo for infantile seborrheic dermatitis, Pediatr Dermatol, 1998, Sep-Oct;15(5), 406-7
  7. Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG), Behandelrichtlijn Seborrhoisch eczeem, https://richtlijnen.nhg.org/behandelrichtlijnen/seborroisch-eczeem#volledige-tekst, 2003
  8. Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG), NHG Standaard Dermatomycosen, https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/dermatomycosen#samenvatting-richtlijnen-beleid, 2022 (feb)
  9. EurimPharm Arzneimittel GmbH, SmPC Fungoral 2% Creme (62088.00.00), 09/15
  10. Uptodate: UpToDate®, Pediatric Drug information: Ketoconazole topical Topic 16005 Version 146.0, accessed 03/19
  11. Dermapharm AG, SmPC, Ketozolin 2% Shampoo (86873.00.00), 01/18
  12. Hexal AG, SmPC, Ket ® med 20 mg/g Shampoo (63006.00.00), 09/16
  13. Johnson & Johnson GmbH, SmPC, Terzolin 2 % Creme (15003.00.00), 09/15
  14. Johnson & Johnson GmbH, SmPC, Nizoral 2 % Creme (1585.00.01), 09/15
  15. STADA GmbH, SmPC, Terzolin® 2% Lösung zur Anwendung auf der Kopfhaut (15921.00.00), 01/19

Wijzigingen

Therapeutic Drug Monitoring


Overdosering