Tuberculosemiddel. Ethambutol werkt bacteriostatisch of bactericide, afhankelijk van de concentratie die wordt bereikt op de infectieplaats en de gevoeligheid van het micro-organisme. Het werkingsmechanisme is niet volledig bekend. Het diffundeert in mycobacteriën en onderdrukt de vermenigvuldiging, waarschijnlijk door RNA-synthese te verhinderen. Ethambutol is alleen werkzaam tegen actief delende mycobacteriën. Het werkingsspectrum is smal. Bij monotherapie treedt snel resistentie op.
Gevoelig zijn: Mycobacterium tuberculosis, Mycobacterium bovis, Mycobacterium marinum en verder enkele stammen van Mycobacterium kansasii, Mycobacterium avium, Mycobacterium fortuitum en Mycobacterium intracellulare.
Geen informatie
Tuberculose:
< 8 jaar: Off-label
> 8 jaar: On-label, dosering > 15 mg/kg/dag: Off-label
Tablet (dihydrochloride) 400 mg
Tuberculose |
---|
Bij verminderde nierfunctie is de halfwaardetijd van ethambutol verlengd. Hierdoor is het risico op bijwerkingen verhoogd.
Klinische gevolgen:
Neuritis optica kan optreden, vooral bij dagdoses vanaf 25 mg/kg lich.gewicht (dosisafhankelijke toxiciteit), bij langdurig gebruik, bij nierfunctiestoornis of bij diabetespatiënten met retinopathie. De symptomen zijn verminderde gezichtsscherpte, gestoorde kleurenzin (vooral rood-groen) en gedeeltelijke uitval van het gezichtsveld. Deze verschijnselen zijn bij direct staken van de therapie doorgaans reversibel; bij niet tijdig staken kan blindheid het gevolg zijn.
Hepatotoxiciteit en enuropathieen.
Gastro-intestinaal en algemeen: Misselijkheid, braken, buikpijn. Hoofdpijn, malaise, koorts.
Lever: Stijging van leverenzymwaarden, geelzucht, hepatotoxiciteit (incl. fatale afloop).
Neurologisch en oculair: Duizeligheid, paresthesieën, gevoelloosheid, verwardheid, desoriëntatie, hallucinaties. Verminderde gezichtsscherpte, gezichtsuitval, kleurenblindheid, scotoom, opticus neuritis, opticus neuritis retrobulbair, opticus neuropathie.
Huid en overgevoeligheid: Huiduitslag, jeuk, anafylactische of anafylactoïde reacties, Stevens-Johnsonsyndroom (SJS), toxische epidermale necrolyse (TEN).
Bloedbeeld: Leukopenie, neutropenie, trombocytopenie.
Bot- & spierstelsel: Hyperurikemie, jicht. Artralgie.
Meld bijwerkingen bij kinderen altijd bij Lareb
Neuritis optica.
Regelmatige controle van de ogen wordt aanbevolen in verband met mogelijk optreden neuritis optica.
In meerdere studies is waargenomen dat ethambutol spiegels bij kinderen gemiddeld lager zijn dan bij volwassenen die dezelfde dosering per kg lichaamsgewicht krijgen. Mogelijk wordt dit veroorzaakt door een verminderde absorptie bij kinderen vergeleken met volwassenen. Monitoring van de
ethambutol spiegels is gewenst bij de behandeling van kinderen.(SmPC)
Visusveranderingen: Vóór de behandeling en regelmatig tijdens de behandeling oogonderzoek (beide ogen) uitvoeren. Instrueer de patiënt veranderingen in de visus direct te melden en de behandeling te staken tot de uitslag van het oogonderzoek bekend is. Ethambutol niet geven aan patiënten die visusveranderingen niet kunnen herkennen of rapporteren. Bij bestaande visuele afwijkingen is het lastiger wijzigingen in de visus op te merken en/of de oorzaak van verslechtering vast te stellen.
Bij kinderen en bij patiënten met HIV worden vaak lagere ethambutolspiegels gezien.
Ethambutol kan aanvallen van jicht uitlokken.
Niet beoordeeld: ethambutol dient ten minste 1 uur voor het gebruik van aluminiumbevattende antacida ingenomen te worden vanwege mogelijke verstoring van de absorptie.
Interacties antibacteriele middelen algemeen:
Relevant: de werking van oraal buiktyfusvaccin kan worden verminderd bij gelijktijdige inname van antibacteriële middelen. Gescheiden inname met een interval van 3 dagen wordt aanbevolen. Alternatief: parenteraal buiktyfusvaccin.
Het effect van cumarinederivaten kan worden versterkt, waarschijnlijk door een verhoogde afbraak van stollingsfactoren gedurende de koortsperiode.
Geen interactie: in de literatuur is onvoldoende onderbouwing voor interactie met orale anticonceptiva (dit geldt niet voor de enzyminducerende antibiotica rifabutine en rifampicine) of met TNF-α-antagonisten.
Deze pagina geeft een overzicht van geneesmiddelen uit dezelfde ATC groep. Let op: Dit betekent niet per definitie dat deze middelen onderling uitwisselbaar zijn.
ANTIBIOTICA | ||
---|---|---|
Mycobutin
|
J04AB04 | |
Rifadin
|
J04AB02 |
HYDRAZIDEN | ||
---|---|---|
J04AC01 |
OVERIGE TUBERCULOSEMIDDELEN | ||
---|---|---|
Sirturo
|
J04AK05 | |
J04AK01 |