Pyrazinamide

Stofnaam
Pyrazinamide
Merknaam
ATC code
J04AK01
Doseringen
Nierfunctiestoornissen

Produkten, hulpstoffen, toediening en tekorten
Bijwerkingen
Contraindicaties
Waarschuwingen en voorzorgen

Interacties
Eigenschappen (PD/PK)

Registratiestatus
Middelen uit dezelfde ATC groep
Referenties
Versiebeheer

Eigenschappen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Werkt bacteriostatisch of bactericide, afhankelijk van de concentratie die wordt bereikt op de infectieplaats en de gevoeligheid van het micro-organisme. Het is alleen werkzaam in een zuur milieu (pH 5–6). Het precieze werkingsmechanisme is niet bekend. De bactericide werking is afhankelijk van de intrabacteriële omzetting van pyrazinamide in het actieve pyrazinezuur door het enzym pyrazinamidase. Het werkingsspectrum is zeer smal. Bij monotherapie treedt resistentie binnen 6–8 weken op.

Gevoelig is: Mycobacterium tuberculosis.

Ongevoelig zijn: Mycobacterium bovis, atypische mycobacteriën (M. fortuitum, M. scrofulaceum, M. xenopi, M. kansasii en M. avium) en andere micro-organismen.

Farmacokinetiek bij kinderen

De studie van Antwi et al. (2017) laat zien dat de Tmax en AUC0-8 van pyrazinamide significant lager zijn bij een co-infectie met HIV, terwijl de klaring significant hoger is bij deze kinderen.

De volgende kinetische parameters zijn gevonden (Arya et al., Gupta et al., McIlleron et al., Roy et al., Thee et al. en Zhu et al.):

Cmax (eenmalig 30 mg/kg)37,7-43,4 µg/ml
3,5-10,9 uur
Tmax 0,75-3 uur
Cl 0,06-0,13 l/kg/uur
Vd 0,67-0,9 l/kg

Label dosisadvies Kinderformularium

Infecties door Mycobacterium tuberculosis: On-label

Toon SmPC tekst Toon SmPC tekst

SmPC tekst

Infecties van Mycobacterium tuberculosis:
Kinderen: 25-30 mg/kg/dag, max 1,5 g/dag

Beschikbare toedieningsvormen/sterktes

Tablet 500 mg

Overige info toediening/beschikbaarheid

Informatie over geneesmiddeltekorten

Doseringen

Tuberculose (in combinatie met andere tuberculose middelen)
Latente tuberculose infectie
  • Oraal
    • 1 maand tot 18 jaar
      [18]
      • 20 mg/kg/dag in 1 dosis. Max: 1,5 g/dag. in combinatie met rifampicine.

Nierfunctiestoornissen bij kinderen > 3 maanden

Aanpassingen als volgt:

GFR 50-80 ml/min/1.73 m2
Aanpassing niet nodig
GFR 30-50 ml/min/1.73 m2
Aanpassing niet nodig
GFR 10-30 ml/min/1.73 m2
Aanpassing niet nodig
GFR < 10 ml/min/1.73 m2
100 % van normale keerdosis en interval tussen twee doseringen: 48 uur

Bijwerkingen bij kinderen

Hepatotoxiciteit en stijging van de transaminasewaarden, verhoging van de urinezuurconcentratie, anorexie, misselijkheid, braken, huidafwijkingen, arthralgia, koorts en anemie.

Bijwerkingen algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Vaak (1–10%): misselijkheid, braken, buikpijn, anorexie. Stijging levertransaminasewaarden (matig en voorbijgaand in de vroege fase van de behandeling). Artralgie, myalgie. Hyperurikemie, jicht.

Zelden (0,01–0,1%): geelzucht, hepatomegalie, hepatotoxiciteit. Dysurie, interstitiële nefritis. Huiduitslag, urticaria, jeuk, fotosensibilisatie, koorts, acne. Trombocytopenie, sideroblastische anemie, purpura, splenomegalie.

Meld bijwerkingen bij kinderen altijd bij Lareb

  • Bij kinderen worden veel geneesmiddelen off-label gebruikt. Alle ervaringen zijn belangrijk om te melden om zo meer kennis te verzamelen en te delen
  • Ook wanneer u niet zeker weet of de bijwerking echt door het geneesmiddel komt
Meld hier

Contra-indicatie algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Leverfunctiestoornis, leverziekte. Acute jicht. Acute porfyrie.

Waarschuwingen en voorzorgen bij kinderen

Voorzichtigheid is geboden bij patiënten met nierfunctiestoornissen. Regelmatige controle van de leverfunctie en urinezuurspiegels wordt aanbevolen

Waarschuwingen en voorzorgen algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Vóór en elke 2–4 weken tijdens de behandeling de serumurinezuurspiegel controleren. Wees terughoudend bij verminderde nierfunctie, bij hyperurikemie of jicht in de anamnese (remming renale uraatexcretie) en bij diabetes mellitus (verlaging bloedsuiker).

Vóór en regelmatig tijdens de behandeling ook de leverfunctie controleren. De leverfunctie kan in de eerste weken van de behandeling gestoord raken en in de derde maand weer normaliseren. De behandeling staken bij ASAT- en ALAT-waarden > 5× de ULN, bij tekenen van hepatocellulaire beschadiging en bij prodromale symptomen van hepatitis (anorexie, misselijkheid, braken, vermoeidheid en malaise). Wees terughoudend bij chronisch alcoholisme.

Interacties Bron: KNMP/Informatorium Medicamentorum

Niet beoordeeld: (overmatig) alcoholgebruik kan het risico op hepatotoxiciteit verhogen, met name wanneer ook rifampicine wordt gebruikt. De onderbouwing hiervoor is echter niet eenduidig.

Interacties antibacteriele middelen algemeen
Relevant:
de werking van oraal buiktyfusvaccin kan worden verminderd bij gelijktijdige inname van antibacteriële middelen. Gescheiden inname met een interval van 3 dagen wordt aanbevolen. Alternatief: parenteraal buiktyfusvaccin.

Het effect van cumarinederivaten kan worden versterkt, waarschijnlijk door een verhoogde afbraak van stollingsfactoren gedurende de koortsperiode.

Geen interactie: in de literatuur is onvoldoende onderbouwing voor interactie met orale anticonceptiva (dit geldt niet voor de enzyminducerende antibiotica rifabutine en rifampicine) of met TNF-α-antagonisten.

TUBERCULOSEMIDDELEN

Deze pagina geeft een overzicht van geneesmiddelen uit dezelfde ATC groep. Let op: Dit betekent niet per definitie dat deze middelen onderling uitwisselbaar zijn.

ANTIBIOTICA

Rifabutine

Mycobutin
J04AB04

Rifampicine

Rifadin
J04AB02
HYDRAZIDEN
J04AC01
OVERIGE TUBERCULOSEMIDDELEN

Bedaquiline

Sirturo
J04AK05

Ethambutol

Myambutol
J04AK02

Referenties

  1. Blumberg HM, et al, American Thoracic Society/Centers for Disease Control and Prevention/Infectious Diseases Society of America: treatment of tuberculosis, Am J Respir Crit Care Med, 2003;, 167, 603-662
  2. Informatorium Medicamentorum, (Interacties), Geraadpleegd 23 maart 2017
  3. ZorgInstituut Nederland, Farmacotherapeutisch Kompas (Eigenschappen, Contra-Indicaties, Bijwerkingen, Waarschuwingen en Voorzorgen), Geraadpleegd 23 maart 2017
  4. Gupta P, et al, Pyrazinamide blood concentrations in children suffering from tuberculosis: a comparative study at two doses, Br J Clin Pharmacol, 2008, 65, 423-7
  5. Roy V, et al, Pharmacokinetics of pyrazinamide in children suffering from pulmonary tuberculosis, Int J Tuberc Lung Dis, 1999, 3, 133-7
  6. Starke JR, et al, Management of mycobacterial infection and disease in children, Pediatr Infect Dis J., 1995, 14, 455-69
  7. Zhu M, et al, Population pharmacokinetic modeling of pyrazinamide in children and adults with tuberculosis, Pharmacotherapy, 2002, 22, 686-95
  8. Bayhan GI et al. , Pulmonary tuberculosis in infants less than one year old: implications for early diagnosis., Tuberk Toraks., 2011, 59(1), 36-42
  9. Thee S et al. , Pharmacokinetics of isoniazid, rifampin, and pyrazinamide in children younger than two years of age with tuberculosis: evidence for implementation of revised World Health Organization recommendations., Antimicrob Agents Chemother., 2011 , Dec;55(12), 5560-7
  10. Mukherjee A et al. , Pharmacokinetics of isoniazid, rifampicin, pyrazinamide and ethambutol in Indian children., BMC Infect Dis. , 2015, Mar 14;15, 126
  11. Nahid P et al. , Official American Thoracic Society/Centers for Disease Control and Prevention/Infectious Diseases Society of America Clinical Practice Guidelines: Treatment of Drug-Susceptible Tuberculosis. , Clin Infect Dis. , 2016 , Oct 1;63(7), e147-95
  12. Donald PR et al. , Pyrazinamide pharmacokinetics and efficacy in adults and children. , Tuberculosis (Edinb). , 2012 , Jan;92(1), 1-8
  13. Roy V et al. , Blood levels of pyrazinamide in children at doses administered under the Revised National Tuberculosis Control Program. , Indian Pediatr. , 2012, Sep;49(9), 721-5
  14. Arya DS et al. , Pharmacokinetics of pyrazinamide in children with primary progressive disease of lungs. , Indian J Med Res. , 2008 , Nov;128(5), 611-5
  15. McIlleron H et al. , Plasma concentrations of pyrazinamide in young children with tuberculosis. , Pediatr Infect Dis , 2011, 30, 262e5
  16. Thee S et al. , Pyrazinamide serum levels in childhood tuberculosis. , Int J Tuberc Lung Dis, 2008, 12, 1099e101
  17. WHO. , Guidance for national tuberculosis programmes on the management of tuberculosis in children. 2nd edition. , www.who.int, 2014
  18. KNCV Tuberculosefonds. , Richtlijn Behandeling Latente Tuberculose Infectie (LTBI)., www.nvalt.nl, Juni 2006.
  19. Antwi S et al., Pharmacokinetics of the First-Line Antituberculosis Drugs in Ghanaian Children with Tuberculosis with or without HIV Coinfection, Antimicrob Agents Chemother., 2017, Jan 24;61(2)

Wijzigingen

  • 10 april 2017 16:37: De beschikbare wetenschappelijke literatuur over de toepassing van pyrazinamide bij kinderen is opnieuw beoordeeld. Dit heeft geleid tot een aanpassing van het doseeradvies bij tuberculose en de toevoeging van de indicatie latente tuberculose infectie. Er zijn nieuwe kinetische parameters toegevoegd.

Therapeutic Drug Monitoring


Overdosering