Propylthiouracil

Stofnaam
Propylthiouracil
Merknaam
ATC code
H03BA02
Doseringen
Nierfunctiestoornissen

Produkten, hulpstoffen, toediening en tekorten
Bijwerkingen
Contraindicaties
Waarschuwingen en voorzorgen

Interacties

Voor ouders op Apotheek.nl
Eigenschappen (PD/PK)

Registratiestatus
Middelen uit dezelfde ATC groep
Referenties
Versiebeheer

Eigenschappen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Thio-ureumderivaat. Het vermindert, ten gevolge van een competitieve remming van het enzym peroxidase in de schildklier, de jodering van thyroglobuline, waardoor de synthese van de schildklierhormonen T3 en T4 afneemt. Uiteindelijk leidt dit tot een depletie van T3 en T4. Er is géén invloed op het vrijkomen van reeds gevormd schildklierhormoon. De werking treedt in na enkele dagen tot weken, afhankelijk van de status van de schildklier. Verder remt propylthiouracil de perifere omzetting van T4 in T3; het uiteindelijke effect hiervan is onduidelijk.

Farmacokinetiek bij kinderen

In onderzoek uit 1988 bij 7 kinderen en adolescenten met onbekende dosering [Hoffman 1988]: (1)
T1/2= 1,47 uur (tijdens hyperthyreoïdie) en 1,53 uur (tijdens euthyreoïdie), niet significant verschillend.
 

Label dosisadvies Kinderformularium

Hyperthyreodie:
< 10 jaar: off-label
> 10 jaar: on-label

Toon SmPC tekst Toon SmPC tekst

SmPC tekst

Hyperthyreoidie:
10-12jr: Start: 25-75 mg 3-4 dd, gedurende 6-8 weken. Onderhoud 3 dd 25 mg.
>12jr: Start 75-100 mg 3-4 dd gedurende 6-8 weken. Onderhoud: 25-50 mg 3 dd.
 

Beschikbare toedieningsvormen/sterktes

Tablet 50 mg

Overige info toediening/beschikbaarheid

Informatie over geneesmiddeltekorten

Doseringen

Hyperthyreoïdie indien alternatief niet mogelijk is
  • Oraal
    • a terme neonaat
      • Startdosering: 5 - 10 mg/kg/dag in 3 doses. Tot euthyreoïdie is bereikt
        Onderhoudsdosering: Voor onderhoud dosering aanpassen op geleide van hormoonspiegels of levothyroxine toevoegen.

      • Onder de 10 jaar weinig evidence omtrent optimale en veilige dosis. Voor toediening lees waarschuwingen en voorzorgen bij kinderen.

    • 1 maand tot 10 jaar
      • Startdosering: 5 - 7 mg/kg/dag in 3 doses. Max: 300 mg/dag. Tot euthyreoïdie is bereikt.
        Onderhoudsdosering: Voor onderhoud dosering aanpassen op geleide van hormoonspiegels of levothyroxine toevoegen.

      • Onder de 10 jaar weinig evidence omtrent optimale en veilige dosis. Voor toediening lees waarschuwingen en voorzorgen bij kinderen.

    • 10 jaar tot 12 jaar
      [11] [12]
      • Startdosering: 75 - 225 mg/dag in 3 doses. Eventueel 100 – 300 mg/dag oraal in 4 doses (interval 6 uur strikt aanhouden)
        Tot euthyreoïdie is bereikt.
        Onderhoudsdosering: Voor onderhoud dosering aanpassen op geleide van hormoonspiegels of levothyroxine toevoegen.
    • 12 jaar tot 18 jaar
      [11] [12]
      • Startdosering: 225 - 300 mg/dag in 3 doses. Eventueel 300 – 400 mg/dag oraal in 4 doses (interval 6 uur strikt aanhouden)
        Tot euthyreoïdie is bereikt.
        Onderhoudsdosering: Voor onderhoud dosering aanpassen op geleide van hormoonspiegels of levothyroxine toevoegen..

Nierfunctiestoornissen bij kinderen > 3 maanden

GFR ≥10 ml/min/1.73m2: aanpassing van de dosering is niet nodig.

GFR <10 ml/min/1.73m2: een algemeen advies kan niet worden gegeven.

Bijwerkingen bij kinderen

Gebruik van propylthiouracyl kan leiden tot leverbeschadigingen en acute leverfalen, welke fataal kunnen zijn. Controle op leverfunctie en symptomen leverbeschadigingen is vereist, met name eerste 6 maanden na start van de behandeling.

Bijwerkingen algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Frequentie < 1%: agranulocytose, leukopenie, trombocytopenie.

Verder zijn gemeld: hypothyroïdie, struma, exophthalmus. Allergische reacties, zoals huiduitslag en jeuk. Misselijkheid. Haaruitval. Keelpijn, koorts. Hoofdpijn, spier- en gewrichtspijn. Smaakverlies. Aplastische anemie. Cholestatische icterus. Hepatitis, meestal binnen 6 maanden, soms leidend tot leverfalen met fatale afloop. ANCA (antineutrofiele cytoplasmatische antistoffen) vasculitis.

Meld bijwerkingen bij kinderen altijd bij Lareb

  • Bij kinderen worden veel geneesmiddelen off-label gebruikt. Alle ervaringen zijn belangrijk om te melden om zo meer kennis te verzamelen en te delen
  • Ook wanneer u niet zeker weet of de bijwerking echt door het geneesmiddel komt
Meld hier

Contra-indicatie algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

  • tracheale obstructie;
  • ernstige leverfunctiestoornis;
  • agranulocytose bij eerdere behandeling met een thio-ureumderivaat.

Waarschuwingen en voorzorgen bij kinderen

Vanwege verhoogd risico op ernstige en fatale leverschade, niet gebruiken in kinderen tenzij andere therapie niet mogelijk is of niet wordt verdragen (geldt ook voor volwassenen, maar is in kinderen prominenter). Voornamelijk waargenomen bij doseringen vanaf 300 mg/dag, maar in enkele gevallen al bij 50 mg/dag.

Waarschuwingen en voorzorgen algemeen Bron: ZorgInstituut Nederland - Farmacotherapeutisch Kompas

Controleer het bloedbeeld regelmatig tijdens de behandeling. Adviseer de patiënt om bij keelpijn, koorts of algehele malaise onmiddellijk de arts te waarschuwen, omdat dit kan duiden op agranulocytose. Schakel dan niet over naar een ander thio-ureumderivaat in verband met kruisovergevoeligheid.

Ernstige leverreacties (waaronder fatale gevallen) zijn gemeld. Staak het gebruik direct bij leverenzymafwijkingen.

Er zijn meldingen van ANCA-vasculitis. Bij verschijnselen hiervan (o.a. vasculaire purpura, artralgie, ontstekingssyndroom en nierfunctiestoornis) is het belangrijk dat snel de diagnose wordt gesteld; test op antineutrofiele cytoplasmatische antistoffen (ANCA). Staak het gebruik van propylthiouracil onmiddellijk.

Interacties Bron: KNMP/Informatorium Medicamentorum

Interacties thionamiden algemeen:

Relevant:
De werking van VKA's kan afnemen bij het instellen op een thionamide.

Niet beoordeeld:
De behoefte aan digoxine kan afnemen.

Het hypothyreoïde effect van jodium, jodiden en lithium kan additief werken bij gelijktijdig gebruik van thionamiden.

THYREOSTATICA

Deze pagina geeft een overzicht van geneesmiddelen uit dezelfde ATC groep. Let op: Dit betekent niet per definitie dat deze middelen onderling uitwisselbaar zijn.

ZWAVELBEVATTENDE IMIDAZOOLDERIVATEN

Thiamazol

Strumazol
H03BB02

Referenties

  1. Hoffman WH, et al, Pharmacokinetics of propylthiouracil in children and adolescents with Graves' disease in the hyperthyroid and euthyroid states, Dev Pharmacol Ther, 1988, 11(2), 73-81
  2. FDA, Black box warning propylthiouracil, http://www.fda.gov/Safety/MedWatch/SafetyInformation/SafetyAlertsforHumanMedicalProducts/ucm164162.htm
  3. Gao Y, et al, Long-term outcomes of patients with propylthiouracil-induced anti-neutrophil cytoplasmic auto-antibody-associated vasculitis, Rheumatology (Oxford)., 2008 , Oct;47(10), 1515-20
  4. Glaser NS, et al, Organization of Pediatric Endocrinologists of Northern California Collaborative Graves' Disease Study G. Predicting the likelihood of remission in children with Graves' disease: a prospective, multicenter study, Pediatrics, 2008, Mar;121(3), e481-8
  5. Gorton C, et al, Remission in children with hyperthyroidism treated with propylthiouracil. Long-term results, Am J Dis Child, 1987 , Oct;141(10), 1084-6
  6. Karras S, et al, Toxicological considerations for antithyroid drugs in children, Expert Opin Drug Metab Toxicol., 2011 , Apr;7(4), 399-410
  7. Lian XL, et al, [The clinical characteristics of symptomatic propylthiouracil-induced hepatic injury in patients with hyperthyroidism], Zhonghua Nei Ke Za Zhi, 2004, Jun;43(6), 442-6
  8. Malozowski S, et al, Propylthiouracil-induced hepatotoxicity and death. Hopefully, never more. . , J Clin Endocrinol Metab, 2010, Jul;95(7), 3161-3
  9. Rivkees SA, et al, Dissimilar hepatotoxicity profiles of propylthiouracil and methimazole in children, J Clin Endocrinol Metab, 2010 , Jul;95(7), 3260-7
  10. Sato H, et al, Comparison of methimazole and propylthiouracil in the management of children and adolescents with Graves' disease: efficacy and adverse reactions during initial treatment and long-term outcome., J Pediatr Endocrinol Metab, 2011, 24(5-6), 257-63
  11. Aurobindo Pharma B.V, SmPC Propylthiouracil (RVG 52546) 04-01-2024, www.geneesmiddeleninformatiebank.nl
  12. Admeda Artzneimittel GmHB, SmPC Propycil (6075593.00.00), 09/2019
  13. ZorgInstituut Nederland, Farmacotherapeutisch Kompas (Eigenschappen, Contra-Indicaties, Bijwerkingen, Waarschuwingen en Voorzorgen), Geraadpleegd 1-3-2024
  14. Informatorium Medicamentorum, Interacties, Geraadpleegd 29-2-2024

Wijzigingen

Therapeutic Drug Monitoring


Overdosering